به طور کلی، مراحل رشد دندانی به سه دسته تقسیم می‌شوند. در دوره دندان‌های شیری، دندان‌هایی که از 6 ماهگی در دهان ظاهر می‌شوند و تا 2 الی 3 سالگی رشد می‌کنند، شامل می‌شوند. این دندان‌ها تا 6 سالگی در دهان باقی می‌مانند و سپس جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. پس از آن، دوره دندان‌های مخلوط آغاز می‌شود که شامل دندان‌های شیری و دندان‌های دائمی در دهان است. این دوره معمولاً تا 12 سالگی ادامه پیدا می‌کند و پس از آن فقط دندان‌های دائمی در دهان حضور دارند. این دوره که پس از 12 سالگی آغاز می‌شود، دوره دندان‌های دائمی است.

لازم به ذکر است که تاخیر یا تعجیل چند ماهه در رشد یا افت دندان‌های شیری مشکلی نیست، اما اگر این تاخیر بیش از 9 ماه باشد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.

در هر فک، تعداد دندان‌های شیری 10 عدد است، بنابراین مجموعاً 20 دندان شیری وجود دارد که پس از ریختن جای خود، را به 32 دندان دائمی می دهند.دندان‌های اولیه که اغلب در دهان قابل مشاهده هستند، شامل دندان‌های سانترال فک پایین و آخرین دندان‌های مولر دوم فک بالا می‌باشن

تعداد دندان های شیری کودکان: 10 دندان شیری در فک بالا و 10 دندان شیری در فک پایین کودک در مجموعه 20 دندان شیری

مرحله شکل‌گیری دندان‌های شیری از هنگام جنینی آغاز می‌شود و از هفته ششم بارداری شروع می‌شود و در 6ماهگی از لثه به بیرون می‌زنند. بنابراین، مراقبت و تغذیه صحیح مادر در دوران بارداری نقش مهمی در سلامت دندان‌های شیری کودک دارد. با این مقدمه، در ادامه مقاله تخصصی  دندانپزشکی گرگان دنتیست  به ضرورت حفاظت و مراقبت از دندان‌های شیری خواهیم پرداخت.

اهمیت دندان شیری

دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در توسعه و شکل‌گیری فک و دهان دارند. در واقع، دندان‌های کودک قوس فک را حفظ کرده و به عنوان پیشنهادی برای دندان‌های دائمی عمل می‌کنند. دندان‌های شیری به عنوان راهنمایی، مسیر رشد دندان‌های دائمی را تعیین می‌کنند. همچنین، عضلات فک و تشکیل استخوان فک به دندان‌های شیری وابسته هستند تا فاصله مناسبی بین دندان‌های دائمی حفظ شود. ریشه‌های دندان‌های شیری منجر به ظهور دندان‌های دائمی می‌شوند. دندان‌های شیری نقش مهمی در رشد گفتار کودک، لبخند کودک و همچنین در جویدن غذا دارند.

اهمیت دندان شیری: ریشه های دندان شیری باعث رویش دندان دائمی و همچنین حفظ فاصله بین دندان ها می شود.

ریشه دندان های شیری

دندان‌های قدامی و نیش فقط یک ریشه دارند، در حالی که دندان‌های خلفی معمولاً دو تا سه ریشه دارند.

روند پوسیدگی دندان شیری

پوسیدگی دندان‌های کودک در ابتدا با تشخیص نقاط کوچکی در مینای دندان شروع می‌شود. اگر در این مرحله تدابیر درمانی مناسب به کودک اعمال نشود، این پوسیدگی‌ها به تدریج گسترش یافته و به عاج دندان نفوذ می‌کنند. در این مرحله، کودک ممکن است به طور آهسته دردهایی در منطقه دندان پوسیده را تجربه کند. اگر در این مرحله نیز درمان لازم صورت نگیرد، پوسیدگی به عصب دندان شیری گسترش می‌یابد.

نفوذ پوسیدگی عصب دندان شیری

به طور معمول، نفوذ پوسیدگی به عصب دندان شیری باعث درد و ناراحتی شدید کودک می‌شود. با این حال، در برخی موارد به دلیل پیشرفت آهسته پوسیدگی، کودک ممکن است هیچ علامت دردی نداشته باشد و تشخیص نفوذ پوسیدگی به عصب توسط دندانپزشک با استفاده از رادیوگرافی صورت بگیرد. اما، اگر در این مرحله درمان دندان به تأخیر بیفتد، نتیجه‌ی تعامل با باکتری‌ها ممکن است باعث عفونت عصب دندان شود و آبسه دندانی و خروج چرک از لثه دندان نیز رخ دهد.

پوسیدگی عصب دندان: علائم پوسیدگی دندان درد و نارحتی دندان کودک است در صورت تاخیر درمان باعث عفونت عصب دندان می شود.

ترمیم دندان های شیری

در صورتی که پوسیدگی دندان به حد مینا و عاج دندان پیشرفت کرده باشد، درمان لازم برای ترمیم دندان انجام می‌شود. ترمیم دندان به صلاحدید دندانپزشک با استفاده از موادی مانند کامپوزیت (مواد همرنگ دندان) یا آمالگام (مواد نقره‌ای رنگ) انجام می‌شود. در صورتی که تاج دندان شیری به طور گسترده تخریب شده باشد، ممکن است از روکش‌های ویژه‌ای که از جنس استیل ضدزنگ ساخته شده‌اند، استفاده شود. انتخاب نوع ترمیم باید به طور کامل به عهده دندانپزشک باشد زیرا در بسیاری از موارد، نوع خاصی از مواد ترمیمی قابل استفاده نیست یا نمی‌تواند مناسب دندان کودک شما باشد. برای ترمیم دندان های شیری می توانید به کلینیک تخصصی دندانپزشکی گرگان دنتیست با کادری مجرب و حرفه ای مراجعه نمایید.

ترمیم دندان شیری: در صورت پوسیدگی مینا و عاج دندان نیاز به ترمیم دندان است که بااستفاده از کامپوزیت، آمالگام و روکش ضد زنگ انجام می شود.

نکات مراقبت از دندان در دندان های شیری

• توصیه می‌شود از شیر دادن شبانه به کودک، به خصوص شیر خشک، پرهیز کنید زیرا شیر حاوی مقدار زیادی قند است و ممکن است به مرور زمان منجر به پوسیدگی دندان شود.
• مهم است که به بهداشت دهان کودک توجه کنید و او را آموزش دهید که چگونه از مسواک و خمیر دندان استفاده صحیح کند.
• استفاده از نوشابه‌های گازدار را اجتناب کنید.
• مواد قندی مناسب برای کودک را مصرف کنید، مانند انجیر، توت خشک، کشمش، و سپس پس از آن دهان را شستشو دهید.

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان، پوسیدگی دندان است. این بیماری به علت تولید اسیدهای توسط میکروب‌های حاضر در دهان ایجاد می‌شود، که منجر به آسیب به بافت دندان و تخریب مینای آن می‌گردد.

پوسیدگی دندان چیست ؟

وقتی مینای دندان، که سطح خارجی دندان است، دچار تخریب و آسیب می‌شود، این حالت را به عنوان پوسیدگی دندان می‌نامند. به طور خلاصه، پوسیدگی زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها و پلاک های روی دندان ، یک لایه مخرب و چسبانکی، را روی دندان تشکیل می‌دهند.
اگر مراقبت از دندان به موقع انجام نشود و به دکتر دندانپزشک مراجعه نشود، میکروب‌ها از قند تغذیه کرده و به صورت پیوسته رشد می‌کنند. این باعث آسیب به لایه‌های زیرین دندان می‌شود و باعث عفونت می‌گردد.
پوسیدگی دندان به سوراخ‌ها و حفره‌هایی اطلاق می‌شود که روی دندان به وجود می‌آید، و اگر اقدامات لازم نکنند، این حفره‌ها عمیق‌تر می‌شوند و می‌تواند منجر به از بین رفتن کامل دندان شود.

بیشتر بخوانید: 5روش قطعی برای درمان پوسیدگی دندان

علت پوسیدگی دندان: در صورت تخریب مینای دندان و تشکیل پلاک روی دندان باعث پوسیدگی می شود.

پوسیدگی دندان با تغییر رنگ دندان

فرآیند پوسیدگی دندان کودکان

رشد و تکثیر باکتری‌ها در دهان عامل اصلی پوسیدگی دندان کودکان است. انباشت باکتری‌ها باعث تولید اسیدهای مخرب در دهان می‌شود که به تدریج به مینای دندان‌ها حمله کرده و فرآیند فرسایش سطح خارجی دندان را آغاز می‌کند. در کودکان، دندان‌های جلویی به خصوص بیشتر از سایرین در معرض پوسیدگی قرار دارند.
در پوسیدگی دندان کودکان، اصلی‌ترین علت پوسیدگی دندان‌ها به شمار می‌آید بزاق و محیط دهان آلوده‌ی کودک که به تشکیل پلاک دندانی می‌انجامد. این پلاک‌ها در صورت عدم توجه و مراجعه به دکتر دندانپزشک، منجر به ایجاد انواع پوسیدگی دندان می‌شوند.

فرآیند پوسیدگی دندان کودکان: محیط دهانی آلوده ی کودک از مهم ترین علت پوسیدگی دندان کودکان است که باعث تشکیل پلاک می شود.

پوسیدگی دندان از طریق محیط آلوده دهان

علت پوسیدگی دندان کودکان

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف بیش از حد شیرینی و کربوهیدرات، خوردن و خواباندن کودک با شیشه شیر خشک یا آب میوه، عدم مراجعه به دکتر دندانپزشکی کودکان و چکاپ دندان‌ها و نوشیدن آب بدون فلوراید یا حاوی مقادیر کم از فلوراید، ژنتیک، مفدار بزاق کمتر از حد معمول در افراد، انتقال بزاق آلوده از والدین یا دیگران به دهان کودک، و تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری، از عواملی هستند که می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان‌کودکان شوند.

پوسیدگی دندان با تشکیل پلاک

علائم پوسیدگی دندان کودکان

پوسیدگی دندان کودکان، تغییر رنگ دندان یکی از نشانه‌های مهم پوسیدگی دندان جلو در کودکان است. مناطق پوسیده شده ابتدا به رنگ گچی ظاهر می‌شوند و به تدریج به رنگ‌های قهوه‌ای و سیاه تغییر می‌کنند. بنابراین، با مشاهده کوچکترین پلاک سفید روی دندان‌ها، بهتر است بلافاصله به دکتر ترمیم دندان مراجعه کرده تا روند پیشرفت پوسیدگی دندان کودکان متوقف شود.

در نظر گرفته‌شده که تشخیص پوسیدگی دندان در کودکان سه ساله و کمتر از آن، در مراحل اولیه بسیار دشوار است، بهترین راه برای تشخیص به موقع، معاینه دوره‌ای دندان‌ها توسط دکتر دندان‌پزشکی عمومی است تا به‌موقع با درمان شروع شود.

علائم و بهترین روش تشخیص پوسیدگی دندان: تغییر رنگ دندان ابتدا به رنگ گچی و سپس رنگ های قهوه ای و سیاه، معاینه ی دوره ای دندان ها توسط متخصص دندانپزشک عمومی

تشکیل پلاک روی دندان کودک

روش‌های درمان پوسیدگی دندان کودکان

در صورتی که کودک شما دچار پوسیدگی دندان شده باشد، اقدام اولیه برای جلوگیری از پیشرفت آن، مراجعه به دندانپزشک کودکان است. از نکات مراقبت از دندان برای پیشگیری از پوسیدگی دندان درکودکان به موارد زیر میتوان اشاره کرد:

1. فلورایدتراپی
2. فیشور سیلانت تراپی
3. روکش دندان شیری
4. عصب‌کشی دندان شیری
5. کشیدن دندان شیری

بیشتر بخوانید : دندان های شیری | پوسیدگی دندان شیری + ترمیم

معاینه ی دندان پوسیده

روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک

برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان، بهترین روش‌ها عبارتند از:

1. مراقبت مادر در دوران بارداری
2. انتخاب شیشه شیر یا پستانک مناسب
3. انتخاب شیر خشک مناسب
4. تمیز کردن دندان و لثه از همان ابتدای رویش دندان نوزاد
5. جلوگیری از خواباندن کودک با شیر یا غذا
6. تشویق کودک به مسواک زدن
7. اجتناب از مصرف آب میوه، نوشابه و شیر طعم دار به میزان زیاد به کودک
8. مصرف آب حاوی فلوراید
9. تشویق کودک به نوشیدن شیر یا آب با استفاده از لیوان از سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی
10. محدود کردن مصرف غذاهای شیرین و چسبناک مانند آدامس، چیپس، آبنبات و غیره
11. مراجعه به دندانپزشک قبل از یک سالگی
12. پس از ۲ سالگی، نخ کشیدن دندان‌های کودک
13. استفاده از ظروف غذا و شیشه شیر مخصوص کودک برای جلوگیری از انتقال بزاق آلوده به دهان کودک

اقدام به این تدابیر، می‌تواند کمک کند تا دندان‌های کودکان به خوبی حفظ شده و از پوسیدگی جلوگیری شود.

پوسیدگی دندان های شیری

دیابت یک بیماری شایع است که ممکن است تأثیرات ناخوشایندی بر روی بهداشت دهان و دندان داشته باشد. افراد مبتلا به دیابت باید ملاحظات مهمی را در مراقبت از بهداشت دهان و دندان خود رعایت نمایند تا از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کنند. هر فرد دیابتی باید با این نکات آشنا شود و به مراقبت دقیق از دهان و دندان خود اهمیت بدهد.

تاثیر دیابت بر سلامت دندان

سلامت دهان و دندان ما با سلامت کلی بدن ارتباط مستقیمی دارد، و این ارتباط بسیار حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال، در صورت بروز دیابت، علاوه بر مشکلات معمولی، ممکن است به عوارض سلامتی دیگری نظیر ورم و خشکی لثه‌ها، کنترل ناپایدار قند خون، پوسیدگی دندان‌ها و مشکلات دیگری منجر شود. اما متأسفانه، مشکلات بهداشت دهان و دندان در این موارد معمولاً نادیده گرفته می‌شوند. به همین دلیل، ما باید به سلامت دهان و دندان خود بیشتر توجه کرده و آن را به‌عنوان یک اصل مهم در مراقبت از سلامت کلی بدن در نظر بگیریم.

بیشتر بخوانید: 5روش قطعی برای درمان پوسیدگی دندان!

عوارض بروز دیابت:

• ورم و خشکی لثه‌ها
• کنترل ناپایدار قند خون
• پوسیدگی دندان‌ها

مصرف بالای قند ؛ عامل اصلی آسیب دیدن دندان

علائم دیابت در دهان

شاهد علائمی مانند:

• تغییر رنگ لثه (تیره، سفید، قرمز)
• تورم و التهاب لثه
• خونریزی هنگام مسواک زدن
• تغییر مزه دهان
• احساس لق شدن دندان‌ها
• افتادن بدون دلیل دندان
• ترک لثه
• بوی نامطبوع دهان
• مشکلات مربوط به افتادن و قرار نگرفتن پروتز‌های متحرک از دهان

این علائم نشان‌دهنده مشکلات محتمل در بهداشت دهان و دندان می‌باشند. به منظور حفظ سلامتی دهان و دندان و جلوگیری از تشدید این علائم، توصیه می‌شود به مراقبت دقیق و منظم از دهان و مراجعه به دندانپزشک توجه کنیم.

تغییر رنگ لثه های از تاثیر دیابت بر دهان

مشکلات بهداشت دهان و دندان همراه با دیابت

خشکی دهان

خشکی دهان یا زروستومیا، یکی از مشکلات شایع در بهداشت دهان و دندان است که ممکن است در افراد دیابتی رخ دهد. این وضعیت به کاهش تولید بزاق در دهان اشاره دارد. بزاق نقش مهمی در محافظت از دهان ایفا می‌کند، زیرا به عنوان یک ضدعفونی‌کننده طبیعی عمل می‌کند و میکروب‌ها و باکتری‌های مضر را کنترل می‌کند. خشکی دهان باعث کاهش مرطوبیت دهان می‌شود و این میزان خطر عفونت دندان و دهان را افزایش می‌دهد. همچنین، خشکی دهان می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بوی بد دهان، سختی در بلعیدن غذا و تحریک و التهاب لثه شود. بنابراین، برای کنترل خشکی دهان در بیماران دیابتی، مراقبت‌های دهانی منظم و استفاده از مواد آب‌میوه‌ای یا آب لیمو و شیرینی‌های بدون شکر می‌تواند مفید باشد. همچنین، مشاوره با بهترین کلینیک دندانپزشکی گرگان دنتیست و استفاده از محصولات آبکی نیز توصیه می‌شود.

عوارض خشکی دهان:

• کاهش مرطوبیت دهان
• خطر عفونت دندان و دهان
• بوی بد دهان
• سختی در بلعیدن غذا
• تحریک و التهاب لثه

خشکی دهان از علائم تاثیر دیابت

آفت دهان

آفت دهان (علمی‌تر به نام استوماتیت آفتی) یکی از مشکلات شایع در دهان است که می‌تواند بر دهان و دندان افراد دیابتی تأثیر منفی بگذارد. افراد مبتلا به دیابت معمولاً بیشتر به ابتلا به آفت دهانی در مقایسه با افراد سالم عرضه‌شده‌اند.
در برخی از افراد دیابتی، آفت دهان می‌تواند باعث افتادن میزان قند خون شود، چراکه ممکن است از اشتها بکاهد و مصرف غذا کم‌تری داشته باشد.  آفت‌های دهانی ممکن است باعث کاهش مرطوبیت دهان شوند، که این وضعیت به خشکی دهان (زروستومیا) منجر می‌شود. کاهش مرطوبیت دهان می‌تواند باعث ایجاد مشکلات دهانی دیگری مانند بوی نامطبوع دهان و اختلال در مزه‌دهی شود. دیابت ممکن است باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود و در نتیجه، افراد مبتلا به دیابت نسبت به عفونت‌های دهانی، از جمله آفت دهان، آسیب‌پذیرتر باشند. در برخی از افراد دیابتی، فرآیند بهبود آفت‌ها ممکن است کندتر اتفاق بیافتد و آفت‌ها به مدت طولانی‌تری باقی بمانند.

عوارض آفت دهان

• بوی نامطبوع دهان
• اختلال در مزه‌دهی

آفت دهان از علائم خشکی دهان در افراد دیابتی

سندروم سوزش دهان

سندروم سوزش دهان، به خصوص در افراد بالای ۶۰ سال و دیابتی‌ها، به عنوان یک مشکل شایع مشاهده می‌شود. این بیماری معمولاً با حساسیت و سوزش مزمن در دهان همراه است.
درمان سندروم سوزش دهان بستگی به شدت علائم دارد. دندانپزشک گرگان دنتیست می‌تواند با بررسی دقیق وضعیت دهان و طبقه‌بندی سطح سوزش، درمان مناسبی را تجویز کند. این درمان ممکن است شاملمصرف داروها، استفاده از محصولات ضد التهاب و آرامش‌بخش، تغییرات در رژیم غذایی و تکنیک‌های مراقبت دهانی خاصی باشد.

افراد شایع به ابتلای سوزش دهان

افراد بالای ۶۰ سال و دیابتی‌ها

سندروم سوزش دهان شایع در افراد دیابتی و بالای 60سال

بیماری لثه

بیماری لثه ناشی از حملات باکتریایی به لثه‌ها در افراد دیابتی به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و دشواری مقابله با باکتری‌های مضر رخ می‌دهد. ورود آسان این باکتری‌ها به لثه‌ها باعث تورم و خونریزی شده و این نشانه‌ها نخستین علائم بیماری لثه هستند. جهت کاهش خطر ابتلا به این بیماری، استفاده منظم و دقیق از مسواک و نخ دندان بسیار اهمیت دارد. افراد دیابتی باید روزانه دو بار به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان توجه کنند.

نخستین علائم و روش پیشگیری از بیماری لثه :

• لثه‌ها باعث تورم و خونریزی می شوند
  
• روزانه دو بار به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان

تورم لثه از نخستین علائم بیماری لثه

پریودنتیت

پریودنتیت، یک بیماری پیشرفته لثه است که به دلیل وجود دیابت ممکن است فعال شود. این بیماری به بافت‌های نرم دهان و استخوان حمله کرده و ساختار نگهدارنده دندان را خراب می‌کند. در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به خرابی دندان‌ها شود. پریودنتیت به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، باعث عدم توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها می‌شود و در صورت ابتلا به این بیماری، سلامت دهان و دندان به خطر می‌افتد.

پریودنتیت از شایعترین مشکلات دهان در افراد دیابتی

نکات مراقبت از دندان در بیماران دیابتی

• رعایت رژیم غذایی مناسب و کنترل میزان قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است.
• مراجعه منظم به دندانپزشک و معاینه دهان و دندان الزامی است و هنگام مراجعه، باید شرایط خود به‌دقت توضیح داده شود.
• مصرف خوراکی‌های اسیدی، مانند لواشک، باید به حداقل رسانده شود و در صورت استفاده از آبمیوه‌های اسیدی، از نی به عنوان مخلوط کننده استفاده شود.
• مسواک زدن و استفاده از نخ دندان باید به صورت مرتب و با دقت انجام شود، بدون اینکه به لثه‌ها آسیب برسد.
• استفاده از دندان‌ها برای بازکردن گره، بازکردن سس، شکستن پسته و موارد مشابه، توصیه نمی‌شود.
• از خوردن ته‌دیگ و غذاهای سفت اجتناب کنید.
• خمیر دندان محتوی فلوراید برای حفظ سلامت دندان‌ها مناسب است.
• مسواک را در فضای دستشویی و حمام قرار ندهید و از مسواک‌های نرم استفاده کنید.
• ماساژ لثه با آب نمک، مفید است.
• روزانه لثه‌ها را معاینه کرده و در صورت وجود التهاب، قرمزی یا درد، به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از سیگار کشیدن خودداری کنید.
• بعد از مسواک زدن، از نوشیدنی‌های شیرین استفاده نکنید.
• کلسیم را در رژیم غذایی روزانه‌تان معمول کنید.
• از جرم‌گیرهای شیمیایی مداوم استفاده نکنید و برای جرم‌گیری از روش‌های طبیعی استفاده کنید.

استفاده از نخ دندان بهترین روش جلوگیری از بیماری لثه

از نکات مراقبت از دندان  از جمله کشیدن نخ دندان روزانه، اهمیت بسیاری در جلوگیری از بیماری‌های لثه دارد. این بیماری‌ها از خط لثه و فضاهای بین دندان‌ها شروع می‌شوند. کشیدن نخ دندان بخشی اساسی از بهداشت دهان و دندان است که در حذف پلاک دندان از نواحی موثری که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد، نقش دارد.
برای استفاده موثر از نخ دندان و بهره‌بردن از بیشترین فواید آن، لازم است از روش صحیح آن استفاده کنید. این اقدام به پاکسازی ناحیه‌هایی که مسواک نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد، کمک کرده و از به وجود آمدن بیماری‌های لثه جلوگیری می‌کند.

نخ دندان چیست؟

اهمیت بهداشت دهان و دندان برای کیفیت زندگی بسیار حیاتی است و ابزارهای مختلفی برای این منظور طراحی شده‌اند. یکی از این ابزارها نخ دندان است که رشته‌های نازکی به شکل نخ دارد و برای حذف مواد غذایی از بین دندان‌ها و مناطقی که مسواک نمی‌تواند آنها را تمیز کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماندن غذا بین دندان‌ها می‌تواند باعث بروز بیماری‌های دهان و دندان و پوسیدگی دندان شود. به همین دلیل، استفاده از نخ دندان به عنوان یک روش پیشگیری از بیماری‌های دهانی و دندانی توصیه می‌شود. این ابزار می‌تواند بعد از ناهار، قبل از رسیدن به خانه و پیش از استفاده از مسواک، احساس طراوت و تمیزی در دهان شما ایجاد کند.
اگرچه نخ دندان دارای ویژگی‌های بسیار مثبتی است، اما متأسفانه برخی افراد به دلیل سخت بودن استفاده یا عدم آگاهی از نحوه صحیح استفاده از آن، از این ابزار استفاده نمی‌کنند. با آشنایی بهتر با نحوه استفاده از نخ دندان، امکان بهره‌مندی از این ابزار موثر برای بهبود بهداشت دهان و دندان به شما دست خواهد داد.

نخ دندان : استفاده ازنخ دندان باعث پیشگیری از بیماری های لثه، تشکیل پلاک، بیماری های دهان و دندانی و حذف مواد غذایی می شود.

نخ دندان برای حذف مواد غذایی بین دندان ها

کاربرد نخ دندان

نخ دندان یکی از وسایل بهداشت دهانی است که برای تمیز کردن فضاهای بین دندان‌ها و زیر خط لثه به کار می‌رود. استفاده منظم و صحیح از نخ دندان، به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند و از بوجود آمدن بیماری‌های دهانی و دندانی، از جمله پوسیدگی، بوی بد دهان و بیماری‌های لثه جلوگیری می‌کند.

کاربردهای اصلی نخ دندان عبارتند از:

 پاکسازی فضاهای بین دندان‌ها:

نخ دندان برای حذف مواد غذایی، پلاک و رسوب‌های دندانی از بین دندان‌ها و در نقاطی که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد، به کار می‌رود.

پیشگیری از پوسیدگی دندان:

استفاده منظم از نخ دندان باعث از بین بردن ذرات غذایی و پلاک بین دندان‌ها می‌شود و احتمال بوجود آمدن پوسیدگی را کاهش می‌دهد.

 پیشگیری از بیماری‌های لثه:

نخ دندان با از بین بردن باکتری‌ها و پلاک اطراف لثه، می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های لثه مانند التهاب‌های لثه کمک کند.

نخ دندان باعث پیشگیری بیماری لثه می شود

 کمک به ازدیاد بهداشت دهان:

استفاده از نخ دندان به مکمل مسواک‌زدن و استفاده از آب دهان می‌شود و کمک می‌کند تا دهان به شکل کامل تمیز شود.

 بهبود بوی دهان:

حذف مواد غذایی باعث کاهش بوی نامطبوع دهان و افزایش اعتماد به‌نفس در تعامل‌های اجتماعی می‌شود.

استفاده مرتب و صحیح از نخ دندان، یکی از کلیدهای حفظ بهداشت دهانی و دندانی به‌شمار می‌آید و توصیه می‌شود تا این ابزار را به درستی و به صورت روزانه در برنامه بهداشت دهانی‌تان در نظر بگیرید.

انواع نخ دندان

نخ دندان انواع مختلفی دارد، که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. در زیر، تعدادی از انواع رایج نخ دندان آورده شده است:1

 مدل بدون موم یا “Unwaxed floss”:

برای دندان‌های به هم چسبیده بسیار مناسب است، اما ممکن است در حین استفاده پاره شود.

مدل مومی یا “Waxed floss”:

این نخ از نایلون ساخته شده و با پوشش موم همراه است. احتمال پارگی کم‌تری نسبت به مدل بدون موم دارد، اما در دندان‌های به هم چسبیده و مناطق تنگ‌تر ممکن است مشکل ایجاد کند.

نخ دندان مومی ساخته شده از نایلون و پوشش مومی

 مدل “Dental”:

این نخ نسبت به سایر مدل‌ها ضخیم‌تر و بلندتر است و با موم یا بدون موم تولید می‌شود. در افرادی که فاصله‌ی بین دندان‌های آنها زیاد است، کاربرد زیادی دارد.

مدل پلی تترافلورو اتیلن (PTFE):

این نخ از ماده پلی تترافلورو اتیلن تهیه می‌شود که در پارچه‌های Gore-Tex نیز استفاده می‌شود. این نخ به راحتی بین دندان‌ها حرکت کرده و سر می‌خورد و نسبت به انواع معمولی کمتر پاره می‌شود.

مدل سوپر (Super flosses):

این نخ از مواد مشابه نخ ساخته شده و دارای بخش‌های سخت‌تر در هر انتهای آن است که برای تمیز کردن اطراف ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نخ دندان سوپر برای تمیز کردن اطراف ارتودنسی

همانطور که مشاهده می‌کنید، انواع مختلفی از نخ دندان وجود دارند که هر کدام ممکن است برای نیازها و ترجیحات شما مناسب باشند. برای انتخاب مناسب‌ترین نخ دندان برای خود، می‌توانید با دندان‌پزشک یا بهداشت‌دهنده خود مشورت کنید.

زمان استفاده از نخ دندان

کشیدن نخ دندان، چه بعد از مسواک زدن و چه قبل از آن، تاثیرگذاری خاصی دارد و هرکدام مزایای خوبی را به ارمغان می‌آورند. اگر در ابتدا از نخ استفاده کنید، این عمل باعث حذف غذاهای اضافی از بین دندان‌ها می‌شود و مسواک‌زدن راحت‌تر می‌شود. از طرف دیگر، اگر بعد از مسواک‌زدن از نخ استفاده کنید، پلاک بین دندان‌ها از بین می‌رود و تاثیر زیادی بر حفظ سلامت دندان‌ها دارد.

از این روند، برخلاف مسواک‌زدن که روزی چند بار انجام می‌شود، کشیدن نخ دندان به صورت یک بار در روز کافی است. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند این کار را در شب انجام دهند، تا غذاهایی که در طول روز خورده‌اند از بین برود و از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود، همچنین از تشکیل پلاک جلوگیری کنند.

زمان استفاده از نخ دندان: روزی یک بار، کشیدن نخ دندان در شب باعث جلوگیری از رشد باکتری و تشکیل پلاک می شود.

نخ دندان برای پیشگیری از تشکیل پلاک دندان

چهار نکته کلیدی استفاده صحیح از نخ دندان

• بهترین طریقه استفاده از نخ دندان این است که حدود ۵۰ سانتی‌متر از نخ را دور انگشتان وسط هر دست پیچیده و بین انگشت شست و اشاره گرفته شود. سپس حدود ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر از نخ را بین انگشت‌ها به جایی که بین دندان‌ها قرار دارد بکشید. سپس با استفاده از انگشت شست، نخ را بین دندان‌های بالا بردارید.
• برای هدایت نخ به محل مناسب برای دندان‌های پایین، ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر از نخ را محکم بین انگشتان خود بگیرید و سپس با استفاده از انگشت اشاره نخ را بین دندان‌های پایین ببرید.
• حالا نخ را با حرکت زیگزاگی به آرامی بین دندان‌ها حرکت دهید. در طول حرکت، نخ را به آرامی بین دندان‌ها حرکت دهید و با شدت آن را از بین دندان‌ها خارج نکنید. سپس نخ را دور دندان بیاندازید. در این فرآیند، بهتر است برای هر دندان از یک قطعه تمیز از نخ استفاده کنید.

با اجرای این تکنیک‌های موثر، می‌توانید نخ دندان را به درستی استفاده کرده و بهداشت دهان و دندان خود را بهبود بخشید.

بهترین راه استفاده از نخ دندان به صورت زیگزاگی کشیدن بین دندان ها

درست مسواک نزدن باعث تشکیل پلاک می شود. پلاک، یک لایه نازک از ذرات و باکتری‌هاست که بر روی سطح دندان تشکیل می‌شود و اگر با مسواک پاک نشود، سفت و سخت شده و به جرمی متحول می‌شود. این پلاک و جرم باعث عفونت لثه و پوسیدگی دندان می‌شود و همچنین دندانها را بدرنگ و زرد می‌کند. انتخاب مسواک مناسب می تواند تاثیر زیادی در سفیدی دندان داشته باشد.

پلاک چیست؟ :

پلاک یک لایه نازک و بدون رنگ است که به طور طبیعی بر روی سطح دندان تشکیل می‌شود. این لایه شامل تجمع ذرات غذایی، باکتری‌ها و مواد مختلف است. با گذشت زمان، پلاک می‌تواند سفت شده و به جرم دندان تبدیل شود.

پلاک دندان، لایه ی زرد رنگ به دلیل تجمع مواد غذایی

مسواک برقی  یا مسواک معمولی؟

استفاده از مسواک برقی یا مسواک دستی در تمیز کردن دندانها فرقی نمی‌کند؛ هر دوی آن‌ها مناسب برای تمیز کردن دندانها هستند. مهمترین نکته این است که تمام سطوح دندانها را به خوبی تمیز کنید و از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.

برای برخی افراد، استفاده از مسواک برقی راحت‌تر است، اما نوع مسواکی که انتخاب می‌کنید به دلخواه شما بستگی دارد.

انتخاب مسواک : هر دو مسواک مشابه همدیگه هستند بستگی به سلیقه شما دارد.

چه نوع مسواکی مناسب است؟

برای بیشتر افراد بزرگسال، مسواکی با سر کوچک و موهای متراکم مناسب است. موهای مسواک باید با زوایا و طول مختلف باشند، شامل موهای بلند و کوتاه باشند. برای اکثر افراد، استفاده از مسواک نرم (سافت) توصیه می‌شود تا موهای مسواک به راحتی خم شوند و بتوانند زیر لثه و زوایای دیگر را تمیز کنند.

اگر از مسواک برقی استفاده می‌کنید، ممکن است مسواکی با سر چرخشی یا ارتعاشی برای شما بهتر باشد. اما مهمترین نکته این است که حداقل دو بار در روز همه دندانها را به‌طور کامل تمیز کنید.

مسواک مناسب : مسواکی با سر کوچک و موهای متراکم

مسواک مناسب از مهم ترین دلایل داشتن دندان های سالم

زمان مناسب عوض کردن مسواک

انتخاب مسواک مناسب برای تمیز کردن دندانها مهم است، اما تعویض به موقع مسواک نیز اهمیت دارد. وقتی موهای مسواک تغییر شکل می‌دهند و استهلاک می‌شوند (ممکن است کج شوند یا رنگ آنها تغییر کند)، دیگر قادر به تمیز کردن دندانها به خوبی نیستند. به طور معمول، هر سه تا چهار ماه یک بار باید مسواک را تعویض کنید.

همچنین، مهم است که مسواک را در محلی قرار دهید که به جریان هوا و آب بتواند دسترسی داشته باشد و خشک شود تا رشد قارچ و باکتری در آن جلوگیری شود.

زمان تعویض مسواک : هنگام تغییر شکل و رنگ مسواک

خرابی مسواک، زمان تعویض مسواک

چه نوع خمیر دندانی مناسب است ؟

• در انتخاب خمیر دندان، حضور فلوراید بسیار مهم است. برای افراد بزرگسال، خمیر دندانی که حداقل ۱۳۵۰ پی پی ام فلوراید در هر میلیون (ppm) دارد، باید انتخاب شود.
• کودکان نیازی به استفاده از خمیر دندان مخصوص کودکان ندارند. آنها می‌توانند از خمیر دندان خانوادگی استفاده کنند، با شرطی که غلظت فلوراید آن بین ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰ ppm باشد. برای کودکان زیر شش سال که پوسیدگی دندان ندارند، می‌توان از خمیر دندان کودکان استفاده کرد، اما قبل از آن مطمئن شوید که حداقل ۱۰۰۰ ppm فلوراید در آن وجود دارد.
• برای کودکان زیرسه سال، مقدار خمیر دندان را به اندازه یک دانه برنج روی مسواک قرار دهید.
• برای کودکان سه تا شش سال، اندازه خمیر دندان باید به اندازه یک نخود سبز باشد. در هر صورت، مراقب باشید کودک خمیر دندان را نبلعد و آن را به طور کامل بیرون بریزد.
• در صورت لزوم، دندانپزشک ممکن است توصیه کند از خمیر دندانی با غلظت فلوراید بیشتر استفاده کنید.

خمیر دندان مناسب :

افراد بزرگسال، خمیر دندانی با ۱۳۵۰ پی پی ام فلوراید در هر میلیون

خمیر دندان کودکان با غلظت فلوراید آن بین ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰ ppm

خمیر دندان حاوی فلوراید مناسب برای سالم نگه داشتن دندان

نحوه صحیح مسواک زدن

نحوه  صحیح مسواک زدن، همچنین تعداد دفعات مسواک زدن، اهمیت دارد. مطمئن شوید که تمامی سطوح دندانها را به خوبی تمیز کنید. حداقل باید دو دقیقه برای مسواک زدن دندانها وقت بگذارید. به سطوح داخلی و بیرونی دندانها و همچنین سطح جونده آنها توجه کنید.

مراحل زیر، روش صحیح مسواک زدن را توضیح می‌دهد:

1. مسواک را با کمی آب مرطوب کنید تا نرمتر شود. خمیر دندان را به اندازه یک نخود سبز روی مسواک بمالید.
2. مسواک را با زاویه ۴۵ درجه در مرز لثه و دندان قرار دهید و با حرکات جارویی یا چرخشی مسواک را با ملایمت از لثه به سمت لبه دندان تمیز کنید.
3. ترتیبی در مسواک زدن در نظر بگیرید تا هیچ دندانی را فراموش نکنید. می‌توانید از دندانهای جلو به سمت چپ بروید و سپس راست، یا هر ترتیب دیگری که دوست دارید را انتخاب کنید.
4. ابتدا سطح بیرونی دندانها را تمیز کنید. پس از تمیز کردن همه دندانها، سطح داخلی دندانها را تمیز کنید و در آخر سطح جوانده دندانها را نیز تمیز کنید.
5. زبان خود را نیز با مسواک تمیز کنید تا ذرات و باکتری‌های چسبیده به آن پاک شوند.
6. باقی مانده خمیر دندان، بزاق و آب دهان را بیرون بریزید.
7. چند دقیقه بعد، دهان را با آب سرد شستشو دهید.

نحوه ی صحیح مسواک زدن

نحوه ی صحیح تمیز کردن دندان با مسواک برقی

نحوه ی صحیح مسواک زدن با مسواک برقی کمی متفاوت است، زیرا سر مسواک حرکت چرخشی یا ارتعاشی دارد. برای مسواک زدن با مسواک برقی، این مراحل را دنبال کنید:

1. مسواک را با کمی آب مرطوب کنید و به اندازه یک نخود سبز، روی آن خمیر دندان بمالید.
2. مسواک برقی را روشن کنید و با شروع از دندانهای پایینی عقبی، مسواک زدن را شروع کنید. سر مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه قرار دهید.
3. فشار کمی وارد کنید و هر بار یک دندان را تمیز کنید.
4. به دندانهای بالایی بروید و با شروع از عقب دهان، هر بار یک دندان را تمیز کنید و سپس به دندان بعدی بروید.
5. با سر مسواک زبان خود را تمیز کنید و از عقب زبان به جلو حرکت کنید.
6. بقایای خمیر دندان را بیرون بریزید. چند دقیقه بعد دهان خود را با آب سرد شستشو دهید.

نحوه ی صحیح مسواک زدن با مسواک برقی

نحوه تمیز کردن دندان در هنگام ارتودنسی

نحوه ی صحیح تمیز کردن دندان با براکت ارتودنسی نیز مشابه مسواک زدن معمولی است، اما چند مرحله بیشتر دارد. در ادامه، مراحل صحیح مسواک زدن با براکت ارتودنسی را برای شما توضیح می‌دهم:

1. اگر حلقه کشی به براکت متصل است، آن را بردارید. هر گونه بخشی که جدا شده است را در آورید، آنها را بشویید و جای تمیزی بگذارید تا بعد از مسواک زدن مجدداً آنها را به براکت متصل کنید.
2. مسواک و خمیر دندان را همانند مراحل قبل آماده کنید.
3. با دقت اطراف براکت و زیر سیم ارتودنسی را تمیز کنید، از طریق حرکات جارویی و چرخشی.
4. سیم ارتودنسی را تمیز کنید تا همه ذرات غذا و پلاک چسبیده به آن پاک شوند. از مسواک خود و یک حرکت جارویی به طرف بالا یا پایین سیم استفاده کنید.
5. دندانها را به ترتیب مسواک بزنید، به هر دندان به صورت جداگانه توجه کنید و با حرکات جارویی و چرخشی آنها را تمیز کنید.
6. زبان خود را نیز با مسواک تمیز کنید.
7. بقایای خمیر دندان و آب را بیرون بریزید. در آینه دندانها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که همه آنها تمیز شده‌اند.
8. چند دقیقه بعد، دهان خود را با آب شستشو دهید.

بیشتر بحوانید: ارتودنسی کودکان | مزایای ارتودنسی + بهترین سن برای ارتودنسی

نحوه ی صحیح مسواک زدن هنگام ارتودنسی

نحوه ی صحیح تمیز کردن دندان بعد از کشیدن دندان

پس از کشیدن دندان، باید در مسواک زدن بیشتر دقت کنید. بهتر است مراحل زیر را در نظر بگیرید:

1. مسواک را کمی مرطوب کنید. در چند روز اول پس از کشیدن دندان، خمیر دندان را روی مسواک نمالید، مگر این که دندانپزشک به شما توصیه دیگری داشته باشد.
2. دندانها را همانند همیشه تمیز کنید، اما مراقب باشید روی محل کشیده شده دندان، مسواک نکشید. باید مراقب باشید لخته خون تشکیل شده در حفره دندان کنده نشود.
3. در روز اول پس از کشیدن دندان، به خصوص اگر جراحی داشته‌اید، دهان خود را با آب نشویید تا لخته خون روی محل کشیده دندان کنده نشود. روز پس از آن، با ملایمت دهان را با آب بشویید.

کشیدن دندان در هنگام خرابی دندان

ارتودنسی (Orthodontics) یک تخصص در حوزه دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و اصلاح بی‌نظمی دندان‌ها، ناهنجاری فک‌ها و الگوهای نامناسب بایت می‌پردازد. همچنین ممکن است به اصلاح رشد صورت، که به عنوان ارتوپدی دندان و صورت شناخته می‌شود، بپردازد. عدم ترازی طبیعی دندان‌ها و فک‌ها بسیار شایع است.

به طور معمول در اکثر افرادی که ارتودنسی ثابت می‌گیرند، روی دندان‌هایشان لکه‌های زرد یا حتی سفید شکل می‌گیرد. اگرچه این تغییر رنگ یا لکه‌دار شدن ممکن است به میزان کمی باشد، اما به هر حال ناخوشایند است. این تغییر رنگ به دلیل دستگاه‌های ارتودنسی به طور مستقیم نیست و به صورت خودبخود رخ نمی‌دهد. در ادامه به چند علت زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی اشاره خواهد شد.

مراحل انجام ارتودنسی

پلاک دندان عاشق براکت‌های ارتودنسی است.

بدون شک می‌دانید که پلاک دندان چیست. اگر به بهداشت دهان و دندان خود توجه نکنید، پس از مدتی، به دلیل فعالیت باکتری‌ها روی دندان‌هایتان، یک لایه جرم به نام پلاک شکل می‌گیرد که ممکن است به تدریج سفت و سخت شود. پلاک باعث فرسایش مینا و تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود. در واقع، اصلی‌ترین عامل تغییر رنگ و زرد شدن دندان‌ها پس از ارتودنسی تشکیل پلاک است. اگر براکت‌های ارتودنسی دارید و به درستی دندان‌های خود را مسواک نمی‌زنید، اطراف براکت‌ها را به خوبی تمیز نمی‌کنید و در کل به بهداشت دهان و دندان رعایت نکنید، پلاک‌ها به راحتی در اطراف براکت‌های ارتودنسی جمع می‌شوند و باعث تغییر رنگ می‌شوند.

دلایل زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی

 تنبلی بعد از ارتودنسی

بعضی افراد به دلیل تنبلی در نگهداری، تمیز کردن و مراقبت از بهداشت دهان و دندان خود کوشا نیستند که این مسئله منجر به تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود. افرادی که در این شرایط هستند، به طور قطع نیاز به سفید کردن دندان‌ها پس از ارتودنسی را دارند.

ارتودنسی رنگی

بعضی از دندانپزشکان باور دارند که ارتودنسی رنگی ممکن است باعث زردی دندان‌ها پس از ارتودنسی شود. برای مثال، آنها معتقدند استفاده از الاستیک‌ها یا او-رینگ‌های ارتودنسی طلایی و زرد رنگ ممکن است باعث زرد شدن دندان‌ها شود. در عوض، متخصصان ارتودنسی توصیه می‌کنند که اگر علاقه‌مند به ارتودنسی رنگی هستید، از باندها و الاستیک‌های دیگر مانند بنفش و مشکی و غیره استفاده کنید.

استفاده بیش از حد از سفید کننده دندان   

استفاده از مواد و روش‌های سفیدکننده درست است، اما اگر بیش از حد این کار را انجام دهیم، در واقع به مینای دندان آسیب می‌رسانیم. مینای دندان، در صورت قرار گرفتن بیش از حد در معرض مواد شیمیایی، ممکن است فرسایش و خوردگی داشته باشد و در نتیجه، زردی دندان‌ها بعد از ارتودنسی بیشتر قابل مشاهده است. در برخی مواقع، در طول درمان ارتودنسی، به بلیچینگ دندان نیز می‌پردازیم. اما باید به این نکته توجه داشت که بلیچینگ تنها منطقه‌های اطراف براکت‌ها را سفید می‌کند و زیر براکت‌ها زرد یا کمتر سفید خواهد بود.

مواد سفید کننده دندان

ارائه ناکافی به بیمار

بعد از نصب بریس‌ها بر روی دندان‌ها، مهم ترین وظیفه متخصص ارتودنسی ارائه آموزش‌های لازم درباره نگهداری از بریس‌ها و دندان‌ها در طول درمان است. یکی از این آموزش‌ها، روش صحیح مسواک‌زدن و استفاده از نخ دندان است. متأسفانه برخی از متخصص‌ها فکر می‌کنند که بیماران به صورت پیش‌فرض خودشان این آموزش‌ها را می‌دانند و نیازی به آموزش دادن ندارند. یک متخصص ارتودنسی خوب باید همیشه حتی اگر بیمار طریقه مراقبت از دهان و دندان خود را بلد باشد، با دقت و صبوری همه چیز را به او آموزش دهد.

راه های پیشگیری از زردی دندان بعد از ارتودنسی

برای پیشگیری از زردی دندان بعد از ارتودنسی، می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:

بهداشت دهان و دندان:

مهمترین راه پیشگیری زرد شدن دندان، بهداشت دهان و دندان است. رعایت مراقبت‌های دهانی منظم شامل مسواک زدن حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه، استفاده از نخ دندان یا غرغره ضد پلاک و استفاده از آب دهان می‌تواند به حفظ رنگ طبیعی دندان‌ها کمک کند.

محدودیت مصرف نوشیدنی ها و غذاهای رنگین:

مصرف نوشیدنی ها مثل قهوه، چای، سیگار و مواد غذایی رنگین می‌تواند به زردی دندان‌ها منجر شود. بهتر است مصرف این مواد را محدود کرده یا از شستشوی دهان پس از مصرف آن‌ها استفاده کنید.

محدودیت مصرف قهوه برای پیشگیری از زرد شدن دندان

انتخاب الاستیک‌های مناسب:

اگر از الاستیک‌ها در درمان ارتودنسی استفاده می‌کنید، بهتر است الاستیک‌های غیر رنگی مانند بنفش یا مشکی را انتخاب کنید. الاستیک‌های طلایی یا زرد رنگ ممکن است باعث زردی دندان‌ها شوند.

استفاده از الاستیک های بنفش

بازدید منظم از دندانپزشک:

مراجعه منظم به دندانپزشک برای پیشگیری از تراکم و پلاک دندان‌ها و انجام تمیزی دندان‌ها و ارتودنسی، به حفظ رنگ طبیعی دندان‌ها کمک می‌کند.

رعایت رژیم غذایی سالم:

مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه که باعث تحریک تولید بیشتر بزاق می‌شوند و دندان‌ها را شستشو می‌دهند، می‌تواند به حفظ رنگ طبیعی دندان‌ها کمک کند. همچنین، مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا مانند ماهی، مغزها، آجیل و لبنیات نیز به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.

انواع سبزیجات مفید و سالم

آیا بلیچینگ در حین درمان ارتودنسی می‌تواند راهی مناسب برای سفید کردن دندان‌ها باشد؟

بلیچینگ دندان یکی از روش‌های مؤثر و کاربردی برای سفید کردن دندان‌ها است. با این حال، به طور کلی متخصصان ارتودنسی توصیه نمی‌کنند که این روش را در حین درمان ارتودنسی انجام دهید و پیشنهاد آنها این است که پس از پایان درمان ارتودنسی خود از این روش استفاده کنید. گرگان دنتیست از بهترین کلینک های دندان پزشکی درگرگان است که می توانید برای بلیچینگ بعد از ارتودنسی  به آنجا مراجعه کنید.

پلاک دندان یکی از لغات رایجی است که هنگام مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ دندان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر به مدت طولانی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده باشید، دندانپزشک ممکن است به شما بگوید که روی دندان‌های شما پلاک ایجاد شده است و درباره شستشوی صحیح دندان‌ها با مسواک و نخ دندان توضیحاتی به شما بدهد.
پلاک دندان، یکی از بدترین دشمنان دندان است که باعث ایجاد چندین بیماری دهان و دندان می‌شود. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، سلامت جسمی شما نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. پلاک دندان را می‌توان با شستشوی دقیق دندان‌ها با مسواک و نخ دندان به‌طور کامل از بین برد.

یک دندان با جرم و لکه‌های ظاهری

پلاک دندان چیست؟

پلاک دندان یا “Dental Plaque“، یک لایه نازک و چسبناک است که شامل میلیون‌ها باکتری است و بر روی سطح دندان‌ها متصاعد می‌شود. این لایه روزانه به دندان‌ها چسبیده و نیازمند پاکسازی روزانه است. هر صبح، ممکن است با زبان خود احساس حضور این لایه ناخوشایند روی دندان‌های خود را داشته باشید.
پزشکان و محققان از لقب “بیوفیلم” برای پلاک دندان استفاده می‌کنند. این عبارت به واقع تجمعی از میکروب‌ها و باکتری‌های زنده روی سطح دندان اشاره دارد. این لایه چسبنده به میکروب‌ها کمک می‌کند تا به سطوح مختلف دهان متصاعد شده و فعالیت و آسیب‌زایی را آغاز کنند. همراه ما باشید تا بیشتر با ماهیت پلاک دندان آشنا شوید.

تعریف پلاک دندان:

یک لایه نازک و چسبناک است که شامل میلیون‌ها باکتری است و بر روی سطح دندان‌ها متصاعد می‌شود.

تجمع جرم های چسبناک در دل دندان

علل ایجاد پلاک دندان

پلاک دندانی همواره در حال تشکیل است، زیرا بزاق، غذا و مایعات موجود در دهان شرایطی مناسب برای رشد باکتری فراهم می‌کنند. میزان تشکیل پلاک به دو عامل اصلی وابسته است: رژیم غذایی و بهداشت دهان.
برخی از غذاها باعث تشکیل پلاک می‌شوند. این غذاها اغلب حاوی کربوهیدرات و قندهای ساده هستند. وقتی بزاق دهان کربوهیدرات را هضم می‌کند، باکتری‌های موجود در پلاک از قندهای ساده تولید شده در این فرآیند استفاده می‌کنند. برخی از غذاهای پر کربوهیدرات شامل شیرینی و نوشابه هستند، اگرچه میوه‌ها، شیر و نان نیز حاوی قندهایی هستند که می‌توانند به رشد باکتری‌ها کمک کنند.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به افزایش رشد پلاک می‌شود. استفاده مداوم از مسواک و نخ دندان در کنترل تشکیل پلاک و جلوگیری از تجمع باکتری‌ها مؤثر است.

عوامل تشکیل پلاک :

رژیم غذایی و بهداشت دهان

وجود جرم کوچک و قهوه‌ای در ناحیه دندان، نشانه‌ای از بیماری دندانی.

عوارض پلاک دندان

التهاب لثه

التهاب لثه یا جیوه لثه از نتایج پلاک دندان است که در صورتی که به طور منظم و به درستی از دندان ها پاک نشود، می تواند به التهاب و عفونت لثه منجر شود. اگر پلاک دندان به مدت طولانی در نزدیکی لثه باقی بماند، باعث تحریک و التهاب لثه می شود.
علائم التهاب لثه شامل خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان، تورم و قرمزی لثه، حساسیت و درد لثه ها، بوی نامطبوع دهان و جدا شدن لثه از دندان می باشد. اگر التهاب لثه به صورت طولانی درمان نشود، می تواند به بیماری لثه پیشرفته یا پریودنتیت (عفونت بافت های حاشیه دندان) منجر شود که ممکن است باعث ریزش دندان و آسیب دائمی به بافت های حمایتی دندان شود.

عوارض عدم درمان بیماری لثه :

ریزش دندان و آسیب دائمی به بافت های حمایتی دندان

التهاب قرمز و آسیب دیدگی در لثه‌ها، نشانه‌ای از التهاب لثه و نیاز به درمان

بوی بد دهان

بوی بد دهان یا هالیتوزیس ممکن است نتیجه‌ای از وجود پلاک دندان باشد و وقتی پلاک دندان به مدت طولانی روی سطح دندان باقی می‌ماند، باعث تولید گازهای بوزایی می‌شود که منجر به بوی نامطبوع دهان می‌شود.
این گازهای بوزا با نام‌هایی مانند سولفید هیدروژن، متیل مرکپتان و دیگر ترکیبات سولفوری شناخته می‌شوند. این ترکیبات بوزایی در محیط دهان تولید می‌شوند و به خاطر بوی نامطبوعی که دارند، می‌توانند به عنوان عامل اصلی بوی بد دهان شناخته شوند.

بوی نامطبوع و نامطلوب دهان، نشانگر وجود مشکلات دندانی

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایعی است که ناشی از وجود پلاک دندان می‌باشد و وقتی پلاک دندان به مدت طولانی روی دندان باقی می‌ماند، اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها باعث تخریب طبقه مینای دندان می‌شود، که به عنوان پوسیدگی دندان شناخته می‌شود.
پوسیدگی دندان باعث ایجاد چاله‌ها یا لخته‌های کوچک در ساختار دندان می‌شود. این لخته‌ها در ابتدا ممکن است به صورت لطمه‌ای در نظر گرفته شوند، اما به مرور زمان می‌توانند عمق بیشتری پیدا کنند و به لبه داخلی دندان نفوذ کنند. این عمل باعث ایجاد درد،حساسیت به سرما و گرما، تغییر رنگ و شکل دندان، و در صورت عدم درمان، تخریب و از بین رفتن دندان می‌شود.

عوارض پوسیدگی دندان :

 ایجاد چاله‌ها یا لخته‌های کوچک در ساختار دندان

دندان پوسیده، نشانگر عدم بهداشت دهانی مناسب و تخریب ساختار دندان

آبسه دندان

آبسه دندان، عفونت باکتریایی است که در نتیجه پلاک دندان و تجمع باکتری‌ها در نزدیکی ریشه دندان ایجاد می‌شود و می‌تواند به عفونت و التهاب ریشه دندان منجر شود.
وقتی پلاک دندان راهی برای ورود باکتری‌ها به زیر لثه فراهم می‌کند، باکتری‌ها به سرعت در این ناحیه تکثیر می‌شوند و سبب التهاب و عفونت می‌شوند. این التهاب باعث تورم، قرمزی و درد در ناحیه اطراف دندان می‌شود. در این حالت، ریشه دندان و بافت‌های اطراف آن تحت تأثیر عفونت قرار می‌گیرند و می‌تواند منجر به آبسه دندان شود.
آبسه دندان به عنوان یک علامت از عفونت و التهاب نشان می‌دهد که نیاز به درمان دارد. درمان آبسه دندان شامل مراجعه به دندانپزشک است که با ارزیابی و تشخیص دقیق، درمان مناسب را انجام می‌دهد. این ممکن است شامل تجویز داروهای ضد التهاب و ضد عفونی، رعایت بهداشت دهان و دندان، و در صورت لزوم، اجرای روش‌های درمانی مانند جراحی ریشه کانال، خلع دندان یا عملکردهای جراحی دیگر باشد.

علامت آبسه دندان :

عفونت و التهاب، قرمزی و درد در ناحیه اطراف دندان

آبسه دندان، نشانه‌ای از التهاب و عفونت در اطراف دندان

از دست رفتن دندان

از دست رفتن دندان به عملیاتی گفته می‌شود که نتیجه‌ی پوسیدگی و تخریب شدید دندان به دلیل وجود پلاک دندان است و اگر پلاک دندان به مدت طولانی بر روی دندان باقی بماند، باعث تولید اسیدهایی می‌شود که می‌توانند مینای دندان را تخریب کنند.

پلاک دندان که در طول زمان به تارتار تبدیل می‌شود، می‌تواند باعث تخریب و فرسایش سطح دندان شود. اگر پوسیدگی به حدی پیشرفت کند که به عمق مینای دندان نفوذ کند و به لبه داخلی دندان برسد، ممکن است دندان تا حدی تخریب شود که نمی‌تواند به طور مستقل در دهان باقی بماند و به عبارتی از دست برود.
از دست رفتن دندان به مشکلاتی مانند کاهش توانایی جویدن، تغییرات در طعم غذا، مشکلات در گفتار و ظاهر ظاهری دهان می‌انجامد. علاوه بر این، عدم حضور دندان می‌تواند منجر به تغییرات در توزیع نیروی لازم برای جویدن در دندان‌های دیگر شود و ممکن است به مشکلات فنی و عملکردی در دهان منجر شود.

علت از دست رفتن دندان

پوسیدگی و تخریب شدید دندان به دلیل وجود پلاک دندان

دندان افتاده به علت جرم دندان، نشانگر عدم مراقبت کافی از بهداشت دندان

3 روش خانگی برای جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم دندان

1. استفاده از خیط دندان:

استفاده منظم از خیط دندان( یک وسیله پاک‌کننده برای تمیز کردن فضاهای میان دندان‌ها و زیر خط لثه) به عنوان یک روش بسیار موثر برای جلوگیری از ایجاد پلاک دندان است. با استفاده از خیط دندان، می توانید ذرات غذایی و رسوبات را که در فضاهای بین دندان ها و زیر خط لثه قرار دارند، پاک کنید.

استفاده از خیط دندان، به عنوان یک عمل مراقبتی اساسی

2. مصرف مواد غذایی سالم:

تغذیه صحیح و مصرف مواد غذایی سالم نقش مهمی در جلوگیری از پلاک دندان دارد. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، محدودیت در مصرف شکر و غذاهای پر فیبر، و آب شرب به میزان کافی می تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند.

تأثیر قابل توجه مواد غذایی در سلامت دهان و دندان‌ها

3. استفاده از دهان شویه‌ها:

استفاده از دهانشویه‌های حاوی مواد ضد باکتریایی و ضد پلاک می‌تواند به جلوگیری از ایجاد پلاک دندان و حفظ بهداشت دهان کمک کند. هنگام انتخاب دهانشویه، به ترکیبات ضد باکتریایی مانند کلرهگزیدین، فلورید سدیم و سودیوم لوریل سولفات توجه کنید.

بهتر است بدانید که علاوه بر این روش‌های خانگی، مراجعه منظم به دندانپزشک برای انجام تمیزی دندان حرفه‌ای و ارائه راهنمایی‌های دقیق تر برای جلوگیری از پلاک و حفظ بهداشت دهان بسیار مهم است.

دهانشویه، یکی از ابزارهای موثر در بهداشت دهان و ضدعفونی کردن آن

4 روش خانگی از بین بردن پلاک دندان

1. جوش شیرین ونمک

جوش شیرین یک ترکیب قدرتمند با خاصیت ضد باکتری است که در سفید شدن دندان‌ها نقش موثری دارد. برای استفاده از این ترکیب، یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک قاشق نمک مخلوط کنید و این مخلوط را روی مسواک خود بریزید. همچنین می‌توانید این مخلوط نمک و جوش شیرین را روی خمیر دندان خود بریزید. با این حال، توجه کنید که استفاده بیش از یک بار در هفته از جوش شیرین برای دندان‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا این ممکن است به مینای دندان آسیب برساند.

طرز استفاده از جوش شیرین و نمک در از بین بردن پلاک دندان

• یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک قاشق نمک مخلوط کنید و این مخلوط را روی مسواک خود بریزید
• مخلوط نمک و جوش شیرین را روی خمیر دندان خود بریزید

 

جوش شیرین و نمک در ظرف، برای جرم گیری دندان و حفظ بهداشت دهان

2. روغن نارگیل

روغن نارگیل یک ماده فوق‌العاده است که تقریباً در همه خانه‌ها یافت می‌شود. روغن نارگیل به عنوان روش روغن تراپی، امروزه توسط افراد زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن نه تنها آلودگی دهان را جذب می‌کند، بلکه خاصیت ضد باکتریایی نیز در برابر میکروارگانیسم‌های موجود در دهان دارد. برای استفاده از این روش، یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت 10 تا 15 دقیقه در دهانتان بچرخانید. سپس آن را بیرون ریخته و دهان خود را با آب گرم به خوبی شستشو دهید.

طرز استفاده از جوش شیرین و نمک در از بین بردن پلاک دندان

یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت 10 تا 15 دقیقه در دهانتان بچرخانید. سپس آن را بیرون ریخته و دهان خود را با آب گرم به خوبی شستشو دهید.

روغن نارگیل، با خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی

3. میخک

میخک، ادویه‌ای است که از زمانهای دور به عنوان درمان درد دندان استفاده می‌شود. علاوه بر این، میخک با میکروب‌های دهان مبارزه می‌کند. برای استفاده، میخک را خرد کرده و کمی روغن زیتون اضافه کنید، سپس مخلوط را بر روی قسمت‌هایی که ترکیبات آلوده تشکیل شده است قرار دهید. روش دیگر این است که به طور منظم میخک را بجوید تا بوی نامطبوع دهان شما کاهش یابد و باکتری‌ها را از بین ببرد. میخک را می‌توانید مانند آدامس جوید.

طرز استفاده از جوش شیرین و نمک در از بین بردن پلاک دندان

• میخک را خرد کرده و کمی روغن زیتون اضافه کنید، سپس مخلوط را بر روی قسمت‌هایی که ترکیبات آلوده تشکیل شده است قرار دهید
• میخک را بجوید تا بوی نامطبوع دهان شما کاهش یابد

میخک، با سطح ناهموار و خارهای کوچک، برای جرم‌گیری دندان‌هااستفاده می شود

4.آب لیمو

بهتر است از آب لیمو برای جلوگیری از پلاک دندان استفاده کنید، زیرا اسیدهای موجود در لیمو می‌توانند پلاک را حل کنند و همچنین به سفید شدن دندان‌ها کمک کنند. برای این منظور، مسواک خود را در آب لیمو تازه فرو کنید و به آرامی روی دندان‌هایتان بمالید. سپس حداقل یک دقیقه صبر کنید. با این حال، باید توجه داشت که لیمو یک ماده بسیار قوی است و ممکن است باعث فرسایش دندان‌ها شود، بنابراین با دقت و احتیاط لازم از آن استفاده کنید.

طرز استفاده از آب لیمو در از بین بردن پلاک دندان

مسواک خود را در آب لیمو تازه فرو کنید و به آرامی روی دندان‌هایتان بمالید.

آب لیمو با خاصیت اسیدی‌اش می‌تواند به عنوان یک روش ساده برای جرم گیری دندان‌ها استفاده شود