جراحی فک یا ارتودنسی؟ اول کدام الویت دارد؟

یکی از سوالات متداول و مهمی که بیماران در مطب مطرح می‌کنند این است که ابتدا باید جراحی فک انجام داد یا ارتودنسی؟ این مسئله کاملاً به‌جا است، زیرا در برخی موارد درمان ارتودنسی به‌تنهایی قادر به اصلاح کامل مشکلات دندانی و اسکلتی نیست. اگر ناهماهنگی فک‌ها به علت مشکلات ساختاری و رشد غیرطبیعی اسکلتی باشد، ترکیب جراحی فک و ارتودنسی معمولاً بهترین روش برای اصلاح بایت و دستیابی به نتیجه مطلوب است.

در ادامه، ضمن بررسی ارتباط بین جراحی فک و ارتودنسی، به مشکلاتی که با جراحی یا ارتودنسی به‌تنهایی قابل درمان هستند نیز می‌پردازیم.

💡 جراحی فک یا ارتودنسی؛ کدام پیشنهاد می‌ شود؟

این پرسش نادرست است. نمی‌توان به طور قطع گفت که جراحی فک بهتر است یا ارتودنسی، زیرا انتخاب روش درمانی مناسب به مشکل خاص هر بیمار بستگی دارد. در برخی موارد، ارتودنسی به تنهایی می‌تواند مشکل را حل کند، در حالی که در موارد دیگر، ترکیب جراحی فک و ارتودنسی لازم است.

نکته دیگر این است که این دو روش درمانی اهداف و رویکردهای متفاوتی دارند و نمی‌توان آنها را به عنوان گزینه‌های جایگزین برای درمان یک نوع ناهنجاری تلقی کرد. با مطالعه بخش‌های بعدی، درک بهتری از این موضوع پیدا خواهید کرد.

✅ کاربرد جراحی فک و اهمیت آن

جراحی اصلاحی فک یا جراحی ارتوگناتیک توسط جراح دهان، فک و صورت انجام می‌شود و برای بیمارانی تجویز می‌شود که انحراف شدید فک یا ناهنجاری‌هایی دارند که با بریس به تنهایی قابل اصلاح نیستند.

این جراحی طیف گسترده‌ای از مشکلات مانند بیرون‌ زدگی فک، مشکلات بایت، اختلالات تنفسی، و عوارض ناشی از آسیب‌های صورت را اصلاح می‌کند. در واقع، جراحی ارتوگناتیک نه تنها فک‌ها را به طور کامل تراز می‌کند، بلکه بهبود تقارن صورت و افزایش اعتماد به نفس بیمار را نیز به همراه دارد.

در طول عمل، برش‌هایی در لثه ایجاد می‌شود تا دسترسی به مفصل فک و ساختارهای استخوانی اطراف آن که نیاز به اصلاح دارند، فراهم شود. سپس استخوان‌ها با استفاده از پیچ‌ها و صفحه‌های مخصوص به موقعیت صحیح منتقل می‌شوند.

این روش پیچیده معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا راحتی بیمار در طول جراحی تضمین شود. با این حال، پس از جراحی و در دوره بهبودی، بیمار باید از برخی موارد مانند محدودیت‌های غذایی پیروی کند. لازم به ذکر است که اگر این جراحی بخشی از درمان ارتودنسی باشد، به آن “جراحی ارتودنسی” نیز گفته می‌شود.

⁉️ ارتوسرجری چیست؟

در جست‌ و جوی اطلاعات درباره جراحی فک و ارتودنسی، ممکن است با اصطلاح ” ارتوسرجری “ مواجه شوید. طبق تعریف انجمن ارتودنتیست‌ های ایران، ارتوسرجری به درمان‌های ترکیبی شامل جراحی فک و ارتودنسی اشاره دارد.

این روش معمولاً برای اصلاح ناهنجاری‌هایی مانند اپن‌بایت، ناهنجاری‌های اسکلتی کلاس سه و دو شدید، انحراف فک، و دیپ‌ بایت توصیه می‌شود. تشخیص این ناهنجاری‌ها به عهده ارتودنتیست و جراح فک است.

⁉️ ارتباط جراحی فک و ارتودنسی چگونه است؟

ارتودنسی ثابت و جراحی اصلاحی فک، هر دو از جمله درما ن‌هایی هستند که به تراز کردن دندان‌ها و فک کمک می‌کنند. اما همان‌طور که اشاره شد، بریس‌ها به تنهایی نمی‌توانند ناهماهنگی‌ های شدید فک یا ناهنجاری‌های اسکلتی را اصلاح کنند. در این شرایط، جراحی فک به‌عنوان مکملی برای ارتودنسی ضروری است.

این جراحی با هدف تراز کردن فک‌ها و بهبود بایت انجام می‌شود. پس از آن، از بریس‌ها برای مرتب‌سازی دقیق دندان‌ها در فک‌های ترازشده استفاده می‌شود. فرآیند درمان با مشاوره نزد جراح فک آغاز می‌شود. در این مرحله، جراح ارزیابی می‌کند که آیا جراحی برای تراز کردن فک‌ها ( و در برخی موارد جراحی لثه ) لازم است یا خیر. در صورت لزوم، جراح و ارتودنتیست با همکاری یکدیگر، برنامه درمانی سفارشی برای بیمار تدوین می‌کنند.

پس از بهبودی کامل از جراحی، معمولاً برای چند ماه از بریس‌ ها استفاده می‌شود تا دندان‌ها در موقعیت‌های جدید خود قرار گیرند. این فرآیند به طور معمول در سه مرحله انجام می‌شود:

1. درمان ارتودنسی قبل از جراحی: که به‌طور میانگین ۹ ماه تا ۱.۵ سال زمان می‌برد.
2. جراحی فک: که تثبیت فک ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
3. درمان ارتودنسی پس از جراحی: که به‌طور میانگین ۶ ماه تا ۱ سال زمان می‌برد.

این ترکیب جراحی و ارتودنسی به متخصصان اجازه می‌دهد تا ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی را همزمان اصلاح کنند و بهبود قابل‌توجهی در عملکرد فک، دهان و زیبایی لبخند ایجاد کنند.

اگر در شهر گرگان زندگی می‌کنید و به دنبال گزینه‌ های درمانی مناسب هستید، مهم است که به نیازهای خاص خود، از جمله احتمال جراحی، ارتودنسی یا حتی کشیدن دندان در گرگان، توجه کنید. متخصصان محلی می‌توانند شما را در انتخاب بهترین مسیر درمانی راهنمایی کنند.

❓ چگونه جراحی فک به ارتودنسی کمک می‌کند؟

جراحی ارتوگناتیک (فک) به بیمارانی که با مشکلات اسکلتی شدید در فک و صورت روبرو هستند کمک می‌کند تا بهبود چشمگیری در ظاهر چهره و بایت خود داشته باشند. این نوع جراحی برای بیمارانی تجویز می‌شود که مشکلاتشان تنها با بریس و درمان‌های ارتودنسی سنتی قابل اصلاح نیست.

🦷 ارتباط جراحی فک و ارتودنسی

برای اصلاح مشکلاتی نظیر اوربایت، آندربایت ، کراس‌ بایت و اپن‌ بایت که ناشی از ناهنجاری‌های اسکلتی هستند، جراحی فک ضروری است. این جراحی به‌طور مؤثر موقعیت فک‌ها را اصلاح می‌کند و ارتودنتیست اطمینان حاصل می‌کند که دندان‌ها در موقعیت صحیح قرار گیرند. نتیجه نهایی یک بایت بهتر و چهره‌ای متوازن‌تر است.

❔ آیا اول باید جراحی انجام شود یا ارتودنسی؟

در اکثر موارد، ارتودنسی پیش از جراحی فک انجام می‌شود تا دندان‌ها برای جراحی آماده شوند. پس از جراحی، درمان ارتودنسی ادامه می‌یابد تا نتیجه بهینه و دائمی حاصل شود. اما در برخی موارد خاص، روش «سرجری فرست» (Surgery-First) مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن جراحی فک پیش از شروع درمان ارتودنسی انجام می‌شود.

⁉️ آیا جراحی فک بدون ارتودنسی امکان‌پذیر است؟

به‌طور معمول، جراحی فک بدون ارتودنسی توصیه نمی‌شود، زیرا هماهنگی صحیح دندان‌ ها قبل از جراحی برای موفقیت درمان ضروری است.

⁉️ آیا همه نیاز به جراحی فک دارند؟

بیمارانی که مشکلات شدید بایت، ناهنجاری‌های فک یا درد مزمن فک دارند، ممکن است به جراحی فک نیاز داشته باشند. در مقابل، ناهنجاری‌های خفیف‌تر معمولاً با ارتودنسی به تنهایی قابل اصلاح است.

☑️ سن مناسب برای جراحی فک

بهترین زمان برای انجام جراحی فک بین ۱۸ تا ۴۵ سالگی است، زیرا رشد استخوان‌های فک کامل شده و نتایج بهتری حاصل می‌شود.

✔️ ارتباط جراحی فک با ایمپلنت دندان

اگر در گرگان زندگی می‌کنید و نیاز به جراحی فک برای بهبود بایت خود دارید، ممکن است در ادامه به کاشت ایمپلنت دندان در گرگان نیز نیاز پیدا کنید. پس از جراحی فک، برخی بیماران به دلیل از دست دادن دندان‌ ها یا نیاز به تقویت ساختار دهان، به ایمپلنت‌ های دندانی روی می‌آورند. در این صورت، توصیه می‌شود با یک جراح و دندانپزشک مجرب در گرگان مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی برای شما تدوین شود.

⁉️ سوالات متداول درباره جراحی فک و ارتودنسی

1. به ترکیب جراحی فک و ارتودنسی چه می‌گویند؟

این نوع درمان ترکیبی که شامل جراحی فک و درمان ارتودنسی است، با نام «ارتوسرجری» شناخته می‌شود، که توسط انجمن ارتودنتیست‌های ایران نیز تعریف شده است.

2. چه مشکلاتی به جراحی فک نیاز دارند، حتی با وجود ارتودنسی؟

ناهنجاری‌های شدید فکی و اسکلتی مانند بیرون‌زدگی فک بالا یا عقب‌ رفتگی فک پایین، به‌تنهایی با ارتودنسی قابل اصلاح نیستند و نیاز به جراحی اصلاحی فک دارند.

3. چند ماه بعد از جراحی فک می‌توان ارتودنسی را ادامه داد؟

زمان شروع مرحله دوم ارتودنسی پس از جراحی فک به میزان بهبودی و پایداری فک بستگی دارد. این مدت معمولاً از چند هفته تا چند ماه متغیر است و تعیین دقیق آن به تشخیص مشترک جراح و ارتودنتیست وابسته است.

4. آیا می‌توان از نیاز به جراحی فک در بزرگسالی پیشگیری کرد؟

اگر ناهنجاری‌های فکی در کودکی تشخیص داده شوند، معمولاً با درمان‌های ارتودنسی می‌توان از پیشرفت آن‌ها و نیاز به جراحی در بزرگسالی جلوگیری کرد. مراجعه زودهنگام به ارتودنتیست نقش مهمی در این پیشگیری دارد.

5. ابتدا باید جراحی فک انجام دهیم یا ارتودنسی؟

درمان‌ های ارتوسرجری شامل سه مرحله است: ارتودنسی قبل از جراحی، جراحی فک، و ارتودنسی پس از جراحی. معمولاً درمان ارتودنسی قبل از جراحی آغاز می‌شود. با این حال، در روش جدیدی به نام «سرجری فرست»، ممکن است ارتودنسی قبل از جراحی کوتاه‌تر یا حتی حذف شود. این تصمیم به شرایط خاص بیمار و نظر متخصص‌ها بستگی دارد.