دیابت یک بیماری شایع است که ممکن است تأثیرات ناخوشایندی بر روی بهداشت دهان و دندان داشته باشد. افراد مبتلا به دیابت باید ملاحظات مهمی را در مراقبت از بهداشت دهان و دندان خود رعایت نمایند تا از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کنند. هر فرد دیابتی باید با این نکات آشنا شود و به مراقبت دقیق از دهان و دندان خود اهمیت بدهد.
تاثیر دیابت بر سلامت دندان
سلامت دهان و دندان ما با سلامت کلی بدن ارتباط مستقیمی دارد، و این ارتباط بسیار حائز اهمیت است. بهعنوان مثال، در صورت بروز دیابت، علاوه بر مشکلات معمولی، ممکن است به عوارض سلامتی دیگری نظیر ورم و خشکی لثهها، کنترل ناپایدار قند خون، پوسیدگی دندانها و مشکلات دیگری منجر شود. اما متأسفانه، مشکلات بهداشت دهان و دندان در این موارد معمولاً نادیده گرفته میشوند. به همین دلیل، ما باید به سلامت دهان و دندان خود بیشتر توجه کرده و آن را بهعنوان یک اصل مهم در مراقبت از سلامت کلی بدن در نظر بگیریم.
بیشتر بخوانید: 5روش قطعی برای درمان پوسیدگی دندان!
عوارض بروز دیابت:
- ورم و خشکی لثهها
- کنترل ناپایدار قند خون
- پوسیدگی دندانها
علائم دیابت در دهان
شاهد علائمی مانند:
- تغییر رنگ لثه (تیره، سفید، قرمز)
- تورم و التهاب لثه
- خونریزی هنگام مسواک زدن
- تغییر مزه دهان
- احساس لق شدن دندانها
- افتادن بدون دلیل دندان
- ترک لثه
- بوی نامطبوع دهان
- مشکلات مربوط به افتادن و قرار نگرفتن پروتزهای متحرک از دهان
این علائم نشاندهنده مشکلات محتمل در بهداشت دهان و دندان میباشند. به منظور حفظ سلامتی دهان و دندان و جلوگیری از تشدید این علائم، توصیه میشود به مراقبت دقیق و منظم از دهان و مراجعه به دندانپزشک توجه کنیم.
مشکلات بهداشت دهان و دندان همراه با دیابت
خشکی دهان
خشکی دهان یا زروستومیا، یکی از مشکلات شایع در بهداشت دهان و دندان است که ممکن است در افراد دیابتی رخ دهد. این وضعیت به کاهش تولید بزاق در دهان اشاره دارد. بزاق نقش مهمی در محافظت از دهان ایفا میکند، زیرا به عنوان یک ضدعفونیکننده طبیعی عمل میکند و میکروبها و باکتریهای مضر را کنترل میکند. خشکی دهان باعث کاهش مرطوبیت دهان میشود و این میزان خطر عفونت دندان و دهان را افزایش میدهد. همچنین، خشکی دهان میتواند منجر به مشکلاتی مانند بوی بد دهان، سختی در بلعیدن غذا و تحریک و التهاب لثه شود. بنابراین، برای کنترل خشکی دهان در بیماران دیابتی، مراقبتهای دهانی منظم و استفاده از مواد آبمیوهای یا آب لیمو و شیرینیهای بدون شکر میتواند مفید باشد. همچنین، مشاوره با بهترین کلینیک دندانپزشکی گرگان دنتیست و استفاده از محصولات آبکی نیز توصیه میشود.
عوارض خشکی دهان:
- کاهش مرطوبیت دهان
- خطر عفونت دندان و دهان
- بوی بد دهان
- سختی در بلعیدن غذا
- تحریک و التهاب لثه
آفت دهان
آفت دهان (علمیتر به نام استوماتیت آفتی) یکی از مشکلات شایع در دهان است که میتواند بر دهان و دندان افراد دیابتی تأثیر منفی بگذارد. افراد مبتلا به دیابت معمولاً بیشتر به ابتلا به آفت دهانی در مقایسه با افراد سالم عرضهشدهاند.
در برخی از افراد دیابتی، آفت دهان میتواند باعث افتادن میزان قند خون شود، چراکه ممکن است از اشتها بکاهد و مصرف غذا کمتری داشته باشد. آفتهای دهانی ممکن است باعث کاهش مرطوبیت دهان شوند، که این وضعیت به خشکی دهان (زروستومیا) منجر میشود. کاهش مرطوبیت دهان میتواند باعث ایجاد مشکلات دهانی دیگری مانند بوی نامطبوع دهان و اختلال در مزهدهی شود. دیابت ممکن است باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود و در نتیجه، افراد مبتلا به دیابت نسبت به عفونتهای دهانی، از جمله آفت دهان، آسیبپذیرتر باشند. در برخی از افراد دیابتی، فرآیند بهبود آفتها ممکن است کندتر اتفاق بیافتد و آفتها به مدت طولانیتری باقی بمانند.
عوارض آفت دهان
- بوی نامطبوع دهان
- اختلال در مزهدهی
سندروم سوزش دهان
سندروم سوزش دهان، به خصوص در افراد بالای ۶۰ سال و دیابتیها، به عنوان یک مشکل شایع مشاهده میشود. این بیماری معمولاً با حساسیت و سوزش مزمن در دهان همراه است.
درمان سندروم سوزش دهان بستگی به شدت علائم دارد. دندانپزشک گرگان دنتیست میتواند با بررسی دقیق وضعیت دهان و طبقهبندی سطح سوزش، درمان مناسبی را تجویز کند. این درمان ممکن است شاملمصرف داروها، استفاده از محصولات ضد التهاب و آرامشبخش، تغییرات در رژیم غذایی و تکنیکهای مراقبت دهانی خاصی باشد.
افراد شایع به ابتلای سوزش دهان
افراد بالای ۶۰ سال و دیابتیها
بیماری لثه
بیماری لثه ناشی از حملات باکتریایی به لثهها در افراد دیابتی به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و دشواری مقابله با باکتریهای مضر رخ میدهد. ورود آسان این باکتریها به لثهها باعث تورم و خونریزی شده و این نشانهها نخستین علائم بیماری لثه هستند. جهت کاهش خطر ابتلا به این بیماری، استفاده منظم و دقیق از مسواک و نخ دندان بسیار اهمیت دارد. افراد دیابتی باید روزانه دو بار به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان توجه کنند.
نخستین علائم و روش پیشگیری از بیماری لثه :
- لثهها باعث تورم و خونریزی می شوند
- روزانه دو بار به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
پریودنتیت
پریودنتیت، یک بیماری پیشرفته لثه است که به دلیل وجود دیابت ممکن است فعال شود. این بیماری به بافتهای نرم دهان و استخوان حمله کرده و ساختار نگهدارنده دندان را خراب میکند. در صورت عدم درمان به موقع، میتواند منجر به خرابی دندانها شود. پریودنتیت به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، باعث عدم توانایی بدن در مقابله با عفونتها میشود و در صورت ابتلا به این بیماری، سلامت دهان و دندان به خطر میافتد.
نکات مراقبت از دندان در بیماران دیابتی
- رعایت رژیم غذایی مناسب و کنترل میزان قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است.
- مراجعه منظم به دندانپزشک و معاینه دهان و دندان الزامی است و هنگام مراجعه، باید شرایط خود بهدقت توضیح داده شود.
- مصرف خوراکیهای اسیدی، مانند لواشک، باید به حداقل رسانده شود و در صورت استفاده از آبمیوههای اسیدی، از نی به عنوان مخلوط کننده استفاده شود.
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان باید به صورت مرتب و با دقت انجام شود، بدون اینکه به لثهها آسیب برسد.
- استفاده از دندانها برای بازکردن گره، بازکردن سس، شکستن پسته و موارد مشابه، توصیه نمیشود.
- از خوردن تهدیگ و غذاهای سفت اجتناب کنید.
- خمیر دندان محتوی فلوراید برای حفظ سلامت دندانها مناسب است.
- مسواک را در فضای دستشویی و حمام قرار ندهید و از مسواکهای نرم استفاده کنید.
- ماساژ لثه با آب نمک، مفید است.
- روزانه لثهها را معاینه کرده و در صورت وجود التهاب، قرمزی یا درد، به دندانپزشک مراجعه کنید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
- بعد از مسواک زدن، از نوشیدنیهای شیرین استفاده نکنید.
- کلسیم را در رژیم غذایی روزانهتان معمول کنید.
- از جرمگیرهای شیمیایی مداوم استفاده نکنید و برای جرمگیری از روشهای طبیعی استفاده کنید.