بارداری یک دوران مهم و زیباست و برای اطمینان از سلامت در طول این ۹ ماه، مادران باردار نیاز به مراقبتهای ویژه دارند. علاوه بر مراقبتهای پزشکی، مواردی مانند رژیم غذایی سالم و ورزش نیز اهمیت دارند. در این میان، حفظ سلامت دندانها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در دوران بارداری، برخی مشکلات دندانی مانند درد یا حساسیت دندان ممکن است پیش بیاید که با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک، میتوان به جلوگیری از این مشکلات کمک کرد. به عنوان مثال، مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین را کاهش داده و دندانها را با دقت بیشتری نگه داشت. حفظ سلامت دندانها نه تنها به راحتی غذا خوردن کمک میکند بلکه از احتمال بروز مشکلات دندانی ناخواسته نیز جلوگیری میکند.
عوامل دندان درد دوران بارداری
عوامل مختلف میتوانند به بروز درد یا حساسیت دندانها در دوران بارداری منجر شوند، از جمله:
1.تغییرات هورمونی و تجمع پلاک:
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی ایجاد شده توسط افزایش استروژن و پروژسترون ممکن است باعث افزایش حساسیت دندان و تجمع پلاک شوند. این موارد میتوانند به التهاب لثه و ژنژیویت (التهاب لثه در حاملگی) منجر شوند.
2. تومورهای بارداری در دهان:
تجمع بیش از حد پلاک دندان ممکن است باعث ایجاد تومورهای بارداری در دهان شود که اغلب در سه ماهه دوم بارداری رخ میدهند. این تومورها ممکن است باعث حساسیت و درد شده و در مواردی نیاز به مراجعه به دندانپزشک داشته باشد.
3. آسیب به بافت لثه:
التهاب شدید لثه میتواند باعث عفونت لثه و آسیب به استخوانهای نگهدارنده دندان شود. این مشکل میتواند به طور مستقیم درد دندان را تحت تأثیر قرار دهد.
4. رژیم غذایی پرکربوهیدرات:
تمایل به مصرف بیش از حد خوراکیها و تنقلات با اندکی یا هیچ اهمیتی به محافظت از دندانها، میتواند باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان شود. این مشکل به ویژه زمانی بیشتر مطرح میشود که انتخابهای غذایی شامل شکرها و کربوهیدراتهای پر قند باشد.
5. اسید معده:
رفلاکس معده و استفراغ مکرر میتوانند باعث ورود اسیدهای معده به دهان شده و آسیب به مینای دندان کنند. این اسیدها ممکن است باعث افزایش حساسیت دندان شوند و به طور تدریجی به پوسیدگی منجر شوند. بهتر است افرادی که با این مشکلات مواجه هستند، با پزشک مشورت کنند تا راهحلهای مناسبی را برای کنترل این موارد دریافت کنند.
مراقبت مناسب از دهان و دندان، مصرف رژیم غذایی سالم و مراجعه به دندانپزشک میتوانند به جلوگیری از بروز مشکلات دندانی در دوران بارداری کمک کنند.
بیشتربخوانید: تاثیر اسید معده بر دندان ها | پیشگیری
روش درمان دندان درد در دوره بارداری
درمان دندان درد در دوران بارداری نیاز به مراجعه به دندانپزشک دارد و باید اطلاعات مربوط به داروها و وضعیت بارداری به دندانپزشک اطلاع داده شود. برخی از اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری امکانپذیر میباشد و تهیه گرافی (عکس OPG) نیز ایمن است. مراقبت از تومورهای بارداری و درمان عفونتهای لثه نیازمند مشورت با دندانپزشک بوده و تا سه ماهه دوم یا سوم بارداری برخی از اقدامات ممکن است به تعویق بیافتند. در مجموع، مراعات بهداشت دهان در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد.
در صورتی که در دوران حاملگی با دندان درد شدید مواجه شده و مراجعه به متخصص مقدور نیست، میتوانید از روشهای درمان خانگی برای تسکین درد استفاده کنید:
مراقبت از تومورهای بارداری و درمان عفونتهای لثه در کدام ماه از بارداری ممکن است به تعویق بیفتد؟
سه ماهه دوم یا سوم بارداری
درمان خانگی دندان درد در بارداری
- مصرف مواد خوراکی و نوشیدنی با دمای معتدل به جای گرم یا سرد
- اجتناب از خوراکیهای شیرین و چسبنده مثل شکلات و شیرینیجات
- عدم مصرف دخانیات
- استفاده از کمپرس آب سرد برای کاهش تورم و تسکین درد
- جویدن سیر خام به عنوان راهی برای تسکین درد و ضدعفونی کردن دهان
- جویدن برگ اسفناج پس از شستشوی بهداشتی به منظور تسکین درد
- استفاده از میخک برای جویدن و کاهش درد دندان.
این تدابیر به صورت کلی برای تسکین درد دندان در دوران حاملگی میتوانند مؤثر باشند.
اهمیت حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری
قبل از تصمیم به بارداری، حفظ سلامت دهان و دندان امری بسیار حیاتی است. بارداری تأثیر زیادی بر سلامت دهان دارد و در صورتی که دهان و دندانها به شکل مناسبی مراقبت نشوند، ممکن است مشکلات جدی در دوران بارداری به وجود آید. پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه نه تنها بر سلامت دهان بلکه بر سلامت کلی بدن نیز تأثیر میگذارند پس ترمیم دندان را جدی بگیرید. این مشکلات میتوانند عفونتها را به سایر اندامهای بدن منتقل کنند و در نهایت بر روی بارداری تأثیر منفی بگذارند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث افزایش حساسیت لثه و افزایش خطر پوسیدگی میشوند. بنابراین، مراقبت دقیق از دهان و دندان در این دوران از اهمیت ویژهای برخوردار است پس برنامه معاینات دندانی را به برنامه کلی معاینات پیش از بارداری افزوده شود تا به وسیله مراقبت منظم از سلامت دهان و دندان، مشکلات بعد از بارداری کاهش یابد و برای سلامتی مادر و جنین، مراقبت مناسب فراهم شود؛ همچنین برای سلامتی دندان می توانید به کلینیک دندان پزشکی گرگان مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: 5 روش قطعی برای درمان پوسیدگی دندان
تغییرات هورمونی در دوران بارداری چه عواقبی دارد؟
باعث افزایش حساسیت لثه و افزایش خطر پوسیدگی میشوند.
پیشگیری از دندان درد بارداری
پیشگیری از دندان درد در دوران بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند به جلوگیری از مشکلات دندانی و لثهای کمک کند که در این راستا، میتوانید از روشهای زیر برای مراقبت از دندانها و لثهها استفاده کنید:
- شستن دقیق دندانها دوبار در روز به مدت 2 دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید و یادگیری روش صحیح مسواک زدن از دندانپزشک
- نکات مراقبت از دندان قبل بارداری استفاده از نخ دندان یکبار در روز برای خارج کردن ذرات غذایی بین دندانها و جلوگیری از تجمع پلاک میباشد
- استفاده از مسواک با سرکوچک و رشتههای نرم
- اجتناب از مصرف نوشیدنیها و خوراکیهای شیرین و چسبنده، مانند شکلات و شیرینیجات
- تنظیم رژیم غذایی با مصرف سبزیجات، میوههای تازه و ماست ساده
- اجتناب از مصرف دهانشویه های حاوی الکل
- ترک عادت سیگار، زیرا میتواند التهاب لثه را تشدید کند
- شستشوی روزانه لثهها و دندانها با محلول نمکی تهیه شده از افزودن یک قاشق چای خوری نمک به آب گرم
- در صورت تهوع و استفراغ صبحگاهی، دهان را با آب شستشو دهیم و حداقل یک ساعت برای مسواک زدن صبر کنیم
این تدابیر به صورت کلی میتوانند به پیشگیری از مشکلات دندانی در دوران بارداری کمک کنند.
بیشتر بخوانید: دهان شویه دندان چیست؟ | فواید + نحوه مصرف
تأثیر استفراغ در بارداری بر دندانها
استفراغ در دوران بارداری ممکن است به واسطه بازگشت مواد معده به دهان، بر سطح دندانها تأثیر بگذارد. این اتفاق میتواند منجر به ارتفاع سطح اسیدها در دهان شود که باعث آسیب به مینای دندان و افزایش خطر پوسیدگی میشود. بنابراین، در صورت تکرار تهوع و استفراغ، مراقبت از دندانها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
برای پیشگیری از خسارت به دندانها در اثر استفراغ، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. شستشوی دهان بلافاصله پس از استفراغ:
بلافاصله پس از هر نوبت استفراغ، دهان خود را با آب یا محلول ضد عفونی کننده بشویید.
2. صبر پیش از مسواک زدن:
از مسواک زدن فوری پس از استفراغ خودداری کنید؛ حداقل یک ساعت صبر کنید تا اثر اسیدها بر روی دندانها کاهش یابد.
3. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید:
از خمیر دندان حاوی فلوراید برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی استفاده کنید.
4. مصرف غذاهای با کلسیم و فسفر:
غذاهای حاوی کلسیم و فسفر، مانند لبنیات و ماهی، به بهبود سلامت دندانها کمک میکنند.
5. مشاوره با دندانپزشک:
در صورت تکرار مشکلات مرتبط با استفراغ، با دندانپزشک خود مشاوره کنید تا بهترین راهکارها برای حفظ سلامت دندانها را به دست آورید.
این اقدامات میتوانند به جلوگیری از آسیب به دندانها در اثر استفراغ کمک کنند و سلامت دهان را در دوران بارداری تضمین نمایند.
سوالات متداول
1. آیا بارداری تأثیری بر سلامت دهان دارد؟
بله، تغییرات هورمونی در دوران بارداری میتواند به افزایش خطر مشکلات دهان و دندان منجر شود.
2. آیا بارداری باعث پوسیدگی دندان میشود؟
بله، تغییرات هورمونی و افزایش حساسیت لثه ممکن است خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
3. چگونه میتوانم دهان و دندان خود را در دوران بارداری مراقبت کنم؟
شستشوی دقیق دندانها، استفاده از نخ دندان، مصرف غذاهای سالم، و مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات از راهکارهای مراقبتی هستند.
4. آیا استفراغ در بارداری به دندان درد میانجامد؟
بله، استفراغ ممکن است با اسید معده به دندانها تماس کند و در صورت عدم مراقبت، به پوسیدگی دندان منجر شود.
5. چگونه میتوانم از دندانهای حساس در دوران بارداری جلوگیری کنم؟
از خوردن و نوشیدنیهای گرم و سرد خودداری کنید و از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده نمایید.