پوسیدگی دندان یا حفره دندانی یکی از بیماری‌های مزمن دندانی است که به علت مراقبت نامناسب از دهان و دندان و عدم رعایت بهداشت دندانها اتفاق می‌افتد. در صورتی که حفره‌های دندانی به خوبی درمان نشوند، ممکن است به عمق لایه‌های درونی دندان و حتی گاهی به عصب دندان نفوذ کرده و درد شدیدی در دندان بیمار ایجاد کنند. همچنین، پوسیدگی می‌تواند منجر به آبسه دندان و سایر مشکلات دندانی شود و در دندانهای شیری به سرعت پیشرفت کند. با این حال، این بیماری قابل پیشگیری است و حتی از طریق بهداشت ساده دهان و دندان، می‌توان به حالت اولیه بازگشت. در صورتی که مبتلا به پوسیدگی دندان هستید و از درد دندان رنج می‌برید، بهتر است به یک متخصص دندانپزشک مراجعه کنید. پوسیدگی ممکن است بین دندانهای شیری و دائمی در دهان گسترش پیدا کند، بنابراین حتی در صورتی که دندانهای شیری مبتلا به پوسیدگی هستند، بهتر است به آن‌ها رسیدگی شود تا مشکل به دندانهای دائمی منتقل نشود. اما ما در این مطلب سعی داریم تا شما را با روش های درمان پوسیدگی دندان نیز آشنا نماییم تا بتوانید با شناخت کامل بهترین روش را برای درمان دندان های خود انتخاب کنید.
علائم دندان خراب
- درد دندان: درد ناشی از دندان پوسیده ممکن است بسیار شدید شده و به گوش‌ها، چشم‌ها و سر انتقال پیدا کند. این درد بسیار سخت بوده و اغلب باعث اختلال در خواب می‌شود. دندان‌درد ممکن است با خوردن غذا شدیدتر شود.
- حساسیت دندان: دندان پوسیده ممکن است نسبت به خوردن و آشامیدن حساس‌تر شود، به خصوص اگر غذا و یا نوشیدنی سرد یا گرم باشد. این امر ممکن است باعث شدت درد شود.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان نشان‌دهنده این است که پوسیدگی دندان به مرحله پیشرفت رسیده است. این امر معمولا با کاهش مکانیسم پاک‌سازی ناشی از خشکی دهان و گازهایی که توسط باکتری‌های موجود در دهان منتشر می‌شوند رخ می‌دهد.
- طعم نامطبوع و تلخ در دهان: افراد مبتلا به پوسیدگی دندان علاوه بر خشکی دهان، اغلب از طعم نامطبوع و تلخ در دهان شکایت می‌کنند.
- تغییر رنگ دندان: دندان پوسیده معمولا قهوه‌ای و یا خاکستری می‌شود و اغلب لکه‌های سیاه در محل پوسیدگی قابل مشاهده هستند.
- ممکن است دندانتان بر اثر ضربه دچار لب پریدگی شود یا بر اثر فشارهای مداوم ترک بخورد، نیاز است دندان ترمیم گردد. (گاهی دندانی که آسیب دیده است، باید عصب کشی شود و در نهایت ترمیم گردد.)
- خونریزی لثه: خونریزی لثه می‌تواند علامت خرابی دندان باشد. اگر لثه‌های شما خونریزی می‌کنند، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید
عوامل ایجاد پوسیدگی دندان
وجود باکتری‌ها در دهان زمینه را برای تشکیل پوسیدگی دندانها فراهم می‌کند. عواملی که خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را بیشتر می‌کنند عبارتند از:
- مصرف زیاد شیرینی، کربوهیدرات و قند
- آب آشامیدنی حاوی فلوراید کم و یا فاقد فلوراید
- بهداشت ضعیف دهان و دندان
- کاهش جریان بزاق
- سن (کودکان و بزرگسالان مسن‌تر بیشتر در معرض ابتلا به پوسیدگی دندان هستند)
درمان پوسیدگی دندان
درمان پوسیدگی دندان به شدت پوسیدگی و شرایط خاص کودک و شرایط محیطی بستگی دارد. با کمک انواع مختلف روشهای درمانی می‌توان پوسیدگی را برطرف و سلامتی و وضعیت طبیعی را دوباره به دندانها بازگرداند. معمولا نوع درمان به نوع دندانهای شیری و یا دائمی بستگی دارد. انواع متدهای درمانی پوسیدگی دندان عبارتند از:
- فلوراید تراپی
- پرکردن
- اینلی و آنلی
- درمان عصب‌کشی
1.فلوراید تراپی
اگر دندان خراب زود تشخیص داده شود و قبل از این‌که سطح محافظتی و خارجی دندان یعنی مینای‌دندان را از بین ببرد با فلورایدتراپی و یا حتی گاهی با مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید خاص می‌توان جلوی پوسیدگی را گرفت و یا برطرف کرد. با این کار می‌توان قسمت‌هایی از مینای‌دندان را که در اثر دندان پوسیده شروع به فرسایش کرده درمان و به حالت اول بازگرداند.
2. پرکردن
وقتی پوسیدگی بسیار شدید باشد قسمت پوسیده دندان تراشیده و برداشت شده و همان ناحیه با استفاده از مواد مخصوص نیز پر و ترمیم می شود.
از چه موادی برای درمان پوسیدگی دندان استفاده می کنند؟
رایج ترین موادی که برای پر کردن و ترمیم دندان گرگان مورد استفاده قرار می گیرد، “آمالگام و کامپوزیت” است. همچنین از طلا، یونومر شیشه و سرامیک برای ترمیم دندانها استفاده می کنند.
روشهای ترمیم و پر کردن دندان پوسیده
دندانپزشکان با دو روش “مستقیم” با برداشتن پوسیدگی و آماده سازی برای ترمیم دندان و “غیر مستقیم” با تراش دادن دندان و خارج کردن پوسیدگی و ساخت قالب از دندان و تهیه ماده ترمیمی در لابراتوار و در نهایت قرار دادن آن در دندان یا تاج دندان، ترمیم دندان گرگان را انجام می دهند.
روش اول : ترمیم مستقیم
در این روش ترمیم ، در جلسه اول پوسیدگی دندان برداشته شده و دندان برای ترمیم آماده می شود. دندانپزشک گزینه های بسیار زیادی برای پر کردن و ترمیم دندان پوسیده دارد. برای نمونه گلاس یا رزین اینومر برای پر کردن قسمت های نزدیک ریشه و یا مناطقی که تحت فشار زیاد نیستند، مورد استفاده قرار می گیرد.
روش دوم: ترمیم غیر مستقیم
در روش ترمیم غیر مستقیم، در یک جلسه دندان تراش خورده ، پوسیدگی خارج می شود بعد قالبی از دندان تهیه می کنند . ماده ترمیمی در لابراتوار ساخته می شود و در جلسه دیگری در دهان بیمار قرار می گیرد و به داخل دندان چسبیده می شود.مواد ترمیمی گاهی در تاج دندان قرار می گیرند و قسمتی از دندان را پر می کنند که فشار جویدن را تحمل می کند و باید از مواد مقاومتری استفاده شود . اما گاهی این مواد برای حفره های درونی دندان استفاده می شود و می توان فلز طلا ، سرامیک و یا رزین را بکاربرد.
انواع مواد برای پر کردن و ترمیم دندان
- آمالگام
ماده ای نقره ای رنگ است که به علت استقامت بالایش برای دندانهای آسیاب کاربرد دارد.
- کامپوزیت
به دلیل رنگ سفیدی که دارد برای دندانهای جلو ایده آل است.
بیشتر بخوانید: برای اطلاعات کافی از ترمیم دندان می توانید مقاله “ روش های نوین ترمیم دندان + بهترین روش ترمیم دندان” را مطالعه نمایید.
3. اینلی و آنلی چیست؟
از روشهای درمان پوسیدگی دندان هستند که مانند: پر کردن دندان معمولی، نیستند زیرا بر اساس قالب و در آزمایشگاه ساخته شده و سپس روی دندان قرار می گیرند. اینلی و آنلی از جنس سرامیک هستند و مقاومت بسیار بالایی دارند. زمانی از این روشها استفاده می شود که دندان به شدت آسیب دیده و نیاز به پرکردگی زیادی است. (چنانچه میزان پرکردگی بیش از حد توان اینلی و آنلی باشد از روکش دندان استفاده می کنند.)
4.درمان عصب‌کشی
اگر پوسیدگی دندان بسیار عمیق باشد و پالپ دندان دچار آبسه شود دراین حالت قبل از روکش کردن دندان با مواد فلزی و یا سرامیکی، عصب کشی در گرگان ضرورت دارد. در این حالت چون پوسیدگیها به عصب دندان رسیده است در نتیجه دندان به‌شدت آسیب‌دیده و یا عفونی می‌شود. در چنین مواردی به‌جزء کشیدن دندان تنها یک راه دیگر و آن هم عصب‌کشی باقی می‌ماند.
روشهای معاینه برای درمان پوسیدگی دندان
- معاینه ظاهری دندان
- رنگ مخصوص تشخیص پوسیدگی
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- مشخص کردن پوسیدگی با استفاده از فلورسانس لیزر
آیا امکان سفید کردن دندان ترمیم شده وجود دارد؟
دندانهایی که ترمیم می شوند به هنگام سفید کردن دندان، رنگشان تغییر نمی کند؛ بنابراین اگر قصد سفید کردن دندانهایتان را دارید این کار را حتمأ قبل از ترمیم دندان در گرگان انجام دهید تا بتوانید متناسب با آن، رنگ روشنتری را برای ترمیم انتخاب نمایید. اگر این کار را انجام ندهید و سفید کردن دندانهایتان را به بعد از ترمیم کردن موکول کنید، دندانهای ترمیمی رنگشان با سفیدی دندانهای طبیعیتان متفاوت می شود.
*دقت داشته باشید اگر پوسیدگی به عصب دندانهای شیری رسیده باشد روکش دندان باید صورت بگیرد. روکش دندان بسته به شرایط ممکن است از جنس سرامیک و یا سفارشی و از جنس استیل ضدزنگ تهیه شود و جایگزین تاج دندان شیری گردد.
دندان ترمیم شده به چه مراقبتهایی نیاز دارد؟
- حفظ بهداشت دهان از مهمترین مراقبتهایی است که برای دندان ترمیم شده باید رعایت گردد.
- باید روزی دوبار مسواک بزنید، هر روز نخ دندان بکشید و از خمیر دندان فلوراید استفاده کنید.
- از جویدن چیزهای سخت مانند: یخ بپرهیزید و فشار به دندانهایتان وارد نکنید.
- اگر مشکل دندان قروچه دارد به دکتر مراجعه کنید؛ ممکن است برای شما محافظ دهان (گارد ثابت) تجویز شود تا شبها روی دندانهایتان قرار دهید.
- به منظور معاینه کلی، هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
ما موارد مهمی را گفتیم تا به صورت حرفه ای با ترمیم پوسیدگی دندان آشنا شوید. شما عزیزان می توانید در رابطه با این موضوع نظریه های خود را به اشتراک بگذارید.
