دهانشویه، یک محصول مایع است که به منظور حفظ بهداشت دهان و دندان تهیه می‌شود و میتوانید آن را با تجویز پزشک یاحتی بدون نیاز به نسخه از داروخانه تهیه نمایید. این محصول نه تنها به بهبود وضعیت دهان و دندانها کمک می‌کند بلکه به جلوگیری از درد و ناراحتی دهان، ایجاد رطوبت لازم برای بافت‌های دهان و حتی مهار بوی نامطبوع دهان نیز بهره‌مند است.
برای داشتن بهترین نتیجه، مهم است که توجه داشته باشید استفاده از دهانشویه به تنهایی و بدون مسواک زدن و کار با نخ‌دندان کافی نیست؛ بهترین روش، استفاده از دهانشویه پس از مراقبت از دندانها با مسواک است. این ترکیب کارآمدتری را برای حفظ سلامت دهان و دندان ارائه می‌دهد.
پیشنهاد ما این است که به عنوان قسمتی از روزانه‌تان، پس از مسواک زدن از دهانشویه استفاده نمایید تا بهترین نتایج را در حفظ بهداشت دهان و دندان خود داشته باشید.
دهان شویه چیست؟
دهانشویه دندان، یک روش مؤثر برای کنترل پلاک دندان و حفظ بهداشت دهان محسوب می‌شود. بهداشت دهان از جمله نکات حیاتی در حفظ سلامت عمومی افراد است. برای از بین بردن پلاک دندانی، می‌توان از روش‌های ساده تر مانند مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و وسایل پاکسازی بین دندانها استفاده نمود. همچنین، روش‌های شیمیایی یا دارویی نیز به عنوان گزینه‌های مؤثر در این زمینه مطرح می‌شوند.
دهانشویهها با انواع مختلف مواد فعال، از جمله کلرهگزیدین که به عنوان استاندارد طلایی برای کنترل پلاک دندانی و پیشگیری از التهاب لثه شناخته می‌شود، به بازار عرضه می‌شوند. کلرهگزیدین به‌طور مؤثر در برابر انواع باکتری‌ها، برخی از قارچ‌ها و ویروس‌ها عمل می‌کند و تا به امروز هیچگونه مقاومت میکروبی یا اثر سرطان زایی گزارش نشده است.
به این ترتیب، استفاده از دهانشویه دندان با مواد فعالی مانند کلرهگزیدین، یک گام مؤثر در جهت حفظ بهداشت دهان و کنترل پلاک دندانی است.
بیشتر بخوانید: نحوه صحیح مسواک زدن | نکات اصولی
ویژگی دهانشویه حاوی مواد کلرهگزیدین:
- کنترل پلاک دندانی
- پیشگیری از التهاب لثه
انتخاب دهان شویه مناسب و روش صحیح استفاده از آن
دسته‌بندی انواع دهانشویهها:
1. دهانشویههای با اثر ضد میکروبی قوی:
این گروه شامل دهان‌شویه‌هایی می‌شود که اثر ضد میکروبی قوی دارند؛ به عنوان مثال، کلرهگزیدین که برای درمان بیماریهای لثه و پس از جراحی دهان تجویز می‌شود.
2. دهانشویههای با هدف پیشگیری از پوسیدگی:
این گروه از دهانشویهها با هدف پیشگیری از پوسیدگی دندانها استفاده می‌شوند. این نوع دهانشویهها حاوی فلوراید هستند و توانایی توقف و ترمیم پوسیدگی در مراحل اولیه را دارند؛ همچنین، از پوسیدگی بقیه دندانها نیز جلوگیری می‌کنند.
مواد تشکیل‌دهنده دهانشویهها:
دهانشویهها حاوی مواد مختلفی مانند شوینده‌ها، اسیدهای آلی، سدیم فلوراید و الکل می‌باشند.
- تنوع غلظت سدیم فلوراید: دهانشویههای با غلظت‌های مختلف سدیم فلوراید از ۰.۰۵% تا ۰.۲% در بازار موجود هستند.
- استفاده روزانه و هفتگی: دهانشویههای با غلظت ۰.۰۵% به عنوان محلول‌های ضعیف تلقی می‌شوند و روزانه باید استفاده شوند. اما دهانشویههای با غلظت ۰.۲% قویتر بوده و یک بار در طول هفته استفاده می‌شوند.
- اثر کاهش پوسیدگی: استفاده از این دهانشویهها باعث کاهش پوسیدگی به میزان ۲۰ تا ۴۰% می‌شود.
سلامت دهان و دندان با دهان شویه
فواید دهانشویه:
1. کاهش بوی بد دهان:
دهانشویه می‌تواند بوی بدن دهان را بهبود بخشد و از بوی نامطبوع جلوگیری کند.
2. پیشگیری از پوسیدگی دندان:
دهانشویههای حاوی فلوراید می‌توانند از پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و مینای دندان را محافظت کنند. همچنین، با مبارزه با پلاک‌ها، به حفظ بهداشت دهان کمک می‌کنند.
3. کاهش احتمال التهاب لثه:
مصرف دهانشویه می‌تواند احتمال بروز التهاب لثه را کاهش داده و به حفظ سلامت لثه‌ها کمک کند.
4. پیشگیری از خشکی دهان:
دهانشویه بدون الکل می‌تواند از خشکی دهان پیشگیری کرده و رطوبت لازم را در دهان حفظ کند.
5. تسریع در التیام زخم‌های دهانی:
برخی از دهانشویهها می‌توانند در التیام زخم‌های دهانی کمک کنند و فرآیند بهبودی را تسریع بخشند.
6. سفید شدن دندانها:
برخی از دهانشویهها می‌توانند به سفید شدن دندانها کمک کنند و ظاهر جذابی به دندانها ببخشند.
7. استفاده از دهانشویه جوش شیرین:
دهانشویه حاوی جوش شیرین می‌تواند به سلامت دهان کمک کرده و برخی از مشکلات رایج دهان را بهبود بخشد.
8. استفاده از دهانشویه آب و نمک:
دهانشویه حاوی آب و نمک نیز می‌تواند به سلامت دهان و دندان کمک کرده و مواد طبیعی را در حفظ بهداشت دهان ارائه دهد.
دهان شویه محلولی برای محافظ لثه
مهمترین عوارض مصرف طولانی مدت دهانشویه حاوی کلرهگزیدین
- تغییر رنگ دندانها و مخاطها: استفاده طولانی مدت از دهانشویه حاوی کلرهگزیدین ممکن است منجر به تغییر رنگ دندانها و مخاطها شود.
- دسکوالمه مخاطی و ایجاد سنگ بزاقی: مصرف مداوم ممکن است به دسکوالمه مخاطی و تشکیل سنگ‌های بزاقی منجر شود.
- سوزش و خشکی دهان: برخی از افراد ممکن است با مصرف طولانی مدت دهانشویه حاوی کلرهگزیدین، احساس سوزش و خشکی در دهان خود را تجربه کنند.
- اثرات سیستمیک منفی در صورت بلع: بلع دهانشویه حاوی کلرهگزیدین ممکن است منجر به اثرات سیستمیک منفی شود.
نکته مهم: کلرهگزیدین از گروه آنتی‌سپتیک‌ها بوده و از تشکیل پلاک و ژنژویت (التهاب لثه) جلوگیری می‌کند. این مواد اکسیدکننده مانند پراکسید هیدروژن، پربورات‌ها و کاربامید پراکسید که برای سفید کردن دندانها مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیز برخی اثرات جانبی ممکن است داشته باشند.
توصیه: استفاده از دهانشویه حاوی سدیم پربورات می‌تواند باعث کاهش قابل توجه در تغییر رنگ دندان شود اما تأثیر بازدارنده بر خاصیت کاهش پلاک و التهاب لثه کلرهگزیدین را ندارد. به همین دلیل، ترکیبی از محصولات با توجه به نیازهای خاص فردی توصیه می‌شود.
روش صحیح مصرف دهانشویه:
1. مسواک‌زدن صحیح:
قبل از استفاده از دهانشویه، ابتدا مراحل صحیح مسواک‌زدن را اجرا کنید. این شامل حرکات مرتب و دقیق مسواک زدن، پاکسازی اطراف دندانها و لثه‌ها، و حذف پلاک میکروبی می‌شود.
2. مقدار مناسب دهانشویه:
مطابق دستورات دندان‌پزشک یا روی بسته دهانشویه، مقدار مناسب دهانشویه را درون درب بطری اندازه‌گیری کنید.
3.ورود دهانشویه به دهان:
دهانشویه را به دهان وارد کرده و دهان خود را ببندید تا مواد دهانشویه به سطوح دندانها و لثه‌ها برسد.
4. بچرخانید و ماساژ دهید:
با فشار کمتر، دهانشویه را در دهان خود بچرخانید و حداقل 30 ثانیه تا 1 دقیقه از آن در دهان خود نگه دارید. حرکات ملایم دهانشویه به ماساژ لثه‌ها و پاکسازی دقیق دندانها کمک می‌کند.
5. خروج محتوا:
پس از گذشت زمان مورد نظر، دهانشویه را از دهان خود خارج کنید. هیچ نیازی به شستن با آب ندارید.
6. پرهیز از غذا و نوشیدنی:
پس از مصرف دهانشویه، حداقل نیم ساعت از شستن دهان، خوردن غذا، و نوشیدن مایعات خودداری کنید. این اقدام به افزایش اثربخشی مواد دهانشویه کمک می‌کند.
با اجرای این مراحل، شما میتوانید از دهانشویه به بهترین شکل ممکن برای حفظ بهداشت دهان و دندان خود بهره‌مند شوید.
محلول دهان شوی، روشی مناسب برای درمان پوسیدگی
زمان مصرف دهانشویه:
قبل از مسواک‌زدن یا نخ‌کشی:
میتوانید دهانشویه را قبل از مسواک‌زدن یا نخ‌کشی استفاده کنید. این کار به دفع باکتری‌ها و ذرات مواد غذایی مانده در دهان کمک کرده و پایه‌ای برای اعمال بعدی فراهم می‌آورد.
بعد از مسواک‌زدن یا نخ‌کشی:
پس از انجام مراحل مسواک‌زدن یا نخ‌کشی، بهتر است دهانشویه را مصرف کنید. این کار باعث افزایش بهره‌وری مواد دهانشویه و تقویت اثرات ضد میکروبی و پاک‌کننده آن می‌شود.
غرغره کردن به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه:
مهمترین نکته این است که بعد از مصرف دهانشویه، حداقل باید آن را حداقل ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان خود بگذارید و غرغره کنید. این زمان کافی است تا مواد دهانشویه به تمام نقاط دهان و دندانها برسد و اثرات بهتری ایجاد شود.
پس از غرغره کردن:
بعد از غرغره کردن با دهانشویه، پیشنهاد می‌شود که حداقل نیم ساعت از شستن دهان، خوردن غذا و نوشیدن مایعات پرهیز شود تا مواد موثر دهانشویه باقی بمانند و بهترین اثر را داشته باشند.
نکاتی در هنگام مصرف دهان شویه:
غرغره کردن به مدت 30 تا 60 ثانیه
بعد از غرغره کردن 30 دقیقه از شستن دهان، خوردن غذا، و نوشیدن مایعات پرهیز شود.
دهان شویه و تأثیر آن بر سلامت دهان و دندان
چوب مسواک و آلوئه‌ورا،جایگزینی گیاهی برای دهانشویه
دهانشویههای شیمیایی، به ویژه حاوی کلرهگزیدین، عوارض جانبی دارند که مصرف طولانی‌مدت را محدود می‌کند. برای این منظور، تحقیقات جهت یافتن جایگزین‌های گیاهی بدون عوارض جانبی توصیه شده است. چوب مسواک یا پرسیکا سالوادرا یکی از این جایگزین‌هاست که توسط سازمان بهداشت جهانی توصیه شده و خواص بسیاری از آن شامل جلوگیری از پوسیدگی دندان، اثرات ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی، و اثرات آرامبخشی را اثبات کرده است.
همچنین، آلوئه‌ورا که یک ماده ژله‌مانند از بخش داخلی برگ آلوئه‌ورا است، جایگزینی گیاهی برای دهانشویه،چوب مسواک و آلوئه‌ورامی‌تواند بهبود شاخص لثه را تسریع بخشد و به عنوان یک جایگزین گیاهی مؤثر به حساب آید. گرچه مصرف ترکیبات گیاهی متنوع در دهانشویهها انجام شده است، اما اثرات آنها به صورت تجربی بررسی نشده است. با این حال، استفاده از چوب مسواک و آلوئه‌ورا به عنوان جایگزین‌های گیاهی می‌تواند گزینه‌های مناسبی برای حفظ بهداشت دهان و دندان باشد.
دهانشویه مخصوص ایمپلنت دندان:
یکی نکات مراقبت از دندان بعد از ایمپلنت, استفاده از دهانشویه مخصوص ایمپلنت میباشد که یک راه کار مؤثر برای کاهش بوی بد دهان پس از جراحی ایمپلنت است. این نوع دهانشویه جلوگیری از ایجاد پلاک بین دندانها را فراهم کرده و عفونت‌های قارچی و باکتریایی را کنترل می‌کنددهانشویه مخصوص ایمپلنت به‌عنوان یک ماده مراقبتی ثانویه پس از جراحی ایمپلنت توصیه می‌شود تا از ایجاد پلاک، جلوگیری شود و از بوی بد دهان جلوگیری نماید؛ همچنین با کاشت ایمپلنت دندان در گرگان میتوانید از کیفت عالی متریال درجه 1 نیزبهره مند شوید.
رفع بوی بد دهان و دندان با دهان شویه
آیا دهانشویه می تواند جایگزین مسواک و نخ دندان باشد؟
استفاده از دهانشویه مخصوص ایمپلنت بهترین راه حفظ بهداشت دهان برای دندان‌های ایمپلنت شده است. انتخاب بهترین نوع دهانشویه برای ایمپلنت، معمولاً شامل دهانشویههای بدون الکل است. به‌طور مرتب از این نوع محصولات استفاده کردن، باعث کاهش پوسیدگی و ریسک عفونت در دندان‌های ایمپلنت می‌شود. پس از جراحی ایمپلنت، استفاده مداوم از دهانشویه مخصوص ایمپلنت به بهبود و حفظ سلامت دهان و ایمپلنت‌ها کمک می‌کند.
استفاده از دهانشویه به تنهایی نمی‌تواند جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شود. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همچنان بخش حیاتی از برنامه بهداشت دهانی خود باشند، زیرا این فعالیت‌ها به نظافت دندانها و فضاهای میان دندانی کمک می‌کنند که دهانشویه به تنهایی قادر به جلوگیری از تمام نقاط سطح دندانها و فضاهای میان دندانی نمی‌باشد. با این حال، استفاده از دهانشویه به عنوان یک مکمل می‌تواند به بهبود عملکرد بهداشت دهانی کمک کند. دهانشویهها می‌توانند علاوه بر افزایش تازگی دهان و کاهش بوی بد دهان، به کنترل پلاک، حاوی فلوراید برای حفظ مینای دندان و حتی داروهای ضد عفونی کننده برای کنترل باکتری‌ها و التهاب‌های لثه کمک کنند.
بهترین نتیجه از ترکیبی از هر سه عنصر – مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه – به دست می‌آید.
بیشتربخوانید: علائم عفونت ایمپلنت دندان | روش های درمان آن
سوالات متداول
۱. آیا دهانشویه می‌تواند جایگزین مسواک و نخ دندان باشد؟
نه، استفاده از دهانشویه به تنهایی نمی‌تواند جایگزین مسواک و نخ دندان شود. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همچنان ضروری است.
۲. آیا دهانشویه می‌تواند به تنهایی کارآمد باشد؟
دهانشویه می‌تواند به تنهایی کارآمد باشد در جلوگیری از بوی بد دهان و بهبود عمومی بهداشت دهانی، اما نمی‌تواند جایگزین کامل برنامه بهداشت دهانی با مسواک و نخ دندان شود.
۳. چرا استفاده از دهانشویه مهم است؟
دهانشویه می‌تواند به تمیزی نقاطی از دهان که مسواک نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد، کمک کند و همچنین در کنترل پلاک، بوی بد دهان و بهبود سلامت دهانی تأثیرگذار باشد.
۴. چگونه باید دهانشویه را استفاده کرد؟
بعد از مسواک زدن، مقدار مورد نیاز دهانشویه را در دهان بریزید و به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان بچرخانید، سپس از آن خارج شوید.
۵. آیا دهانشویه مخصوص ایمپلنت لازم است؟
بله، برای دندان‌های ایمپلنت شده، استفاده از دهانشویه مخصوص ایمپلنت توصیه می‌شود تا از عفونت و پلاک جلوگیری شود.
۶. آیا دهانشویه باید بدون الکل باشد؟
بله، برخی از افراد به دلیل خشکی دهان، الرژی یا دلایل دیگر از دهانشویه بدون الکل استفاده می‌کنند.
