سرطان دهان یکی از انواع سرطان‌های پرخطر است که به طور گسترده در سراسر جهان شناخته شده است. با وجود اینکه بسیاری از علائم سرطان دهان به سادگی قابل تشخیص نیستند، اما در صورت شناسایی زودهنگام و درمان سریع، می‌توان از بروز پیامدهای جانبی و بسیار خطرناک جلوگیری کرد.در این وبلاگ، به معرفی علائم سرطان دهان و روش‌های تشخیص آن پرداخته و  همچنین راهکارهایی برای پیشگیری از بروز سرطان دهان و نگهداری سلامت دهان نیز به شما معرفی خواهد شد.  با ما باشید تا به صورت واضح و آسان علائم سرطان دهان را ازآفت های رایج و معمولی نیز تشخیص دهید.

سرطان دهان چیست؟

سرطان دهان به بیماری‌هایی گفته می‌شود که در بافت‌های دهان ایجاد می‌شوند. این بیماری ممکن است در هر بخشی از دهان از جمله لب‌ها، دهان، دهانه‌گلو، لوزه‌ها، زبان، گونه ها، سقف دهان، کف دهان، کام دهان، سینوس ها و گلو را درگیر می کند.و بافت‌های مربوط به آنها شکل بگیرد. بیشترین نوع سرطان دهان در ایران سرطان سلول‌های سنگفرشی است که در لب‌ها و دهان شکل می‌گیرد.  این نوع سرطان به دلیل وجود سلول‌های غیرطبیعی و بدخیم در بافت‌های دهان و جوار آن به وجود می‌آید. این نوع سرطان معمولاً باعث سختی در بلعیدن، درد، خونریزی، تورم، تغییر رنگ و شکل بافت‌های دهان و سایر علائم مربوط به التهابات مزمن دهان می‌شود.

سرطان دهان همانند دیگر انواع سرطان ها درمان می گردد. با جراحی و برداشتن توده سرطانی و سپس پرتودرمانی و شیمی درمانی (درمان دارویی) می توان این نوع سرطان را درمان نمود. با روش پرتودرمانی و شیمی درمانی هرگونه سلول سرطانی از بین می رود.

نمایی از علائم سرطان دهان بر روی لثه

سرطان دهان شامل مواردی نظیر

• سرطان لب
• سرطان زبان
• سرطان گونه ها
• سرطان کف دهان
• قامت سخت و نرم
• سرطان سینوسها
• سرطان حنجره (گلو) می شود.

ویژگی های آفت‌های سرطانی

1. رشد نامنظم: سلول‌های سرطانی باعث رشد نامنظم بافت‌های بدن می‌شوند. این سلول‌ها به صورت خودمختار و بدون کنترل افزایش می‌یابند.
2. تقسیم سلولی غیرطبیعی: سلول‌های سرطانی به صورت نامنظم و غیرطبیعی تقسیم می‌شوند، در نتیجه تعداد آنها به طور نامنظم افزایش می‌یابد.
3. نفوذ و تجاوز: سلول‌های سرطانی به بافت‌های اطراف نفوذ و تجاوز می‌کنند، در نتیجه باعث تخریب بافت‌های سالم می‌شوند.
4. تشکیل تومور: سلول‌های سرطانی به صورت خودمختار در محل خود تشکیل تومور می‌دهند که می‌تواند خود را درون بافت یا خارج از آن نشان دهد.
5. قدرت پراکندگی: سلول‌های سرطانی به سرعت پراکنده می‌شوند و به دیگر اعضای بدن منتقل می‌شوند که باعث ایجاد تومورهای ثانویه می‌شود.
6. خطر تحولات خبیث: سلول‌های سرطانی ممکن است تحولات خبیث داشته باشند که باعث ایجاد سرطان در سایر اعضای بدن می‌شود.

به طور کلی، سلول‌های سرطانی باعث تخریب بافت‌های سالم بدن شده و به شکل نامنظم و بدون کنترل رشد می‌کنند. درمان سرطان عمدتاً بر اساس شناسایی و نابودی سلول‌های سرطانی بدون تاثیر روی بافت‌های سالم اطراف تومور است

بیشتر بخوانید: آفت دهان چیست؟| علائم+انواع آفت| دلایل+درمان

آفت های سرطانی

شایع ترین علائم و نشانه های سرطان دهان

• تورم، ضخیم شدن توده ها، کراس، لکه های خشن.
• پایدار بودن زخمها روی صورت، گردن یا دهان بیش از 2 هفته و خونریزی مداوم آنها.
• صحبت کردن یا حرکت فک و زبان همراه با درد و سختی.
• در ناحیه صورت، دهان یا گردن حساسیت ایجاد شود و احساس درد از بین برود.
• در دهان، طاقچه های سفید- قرمز یا ضخیم، شیوع پیدا کنند.
• گلو دچار خارش یا درد مزمن شود و در صدا تغییراتی ایجاد شود.
• در دهان به صورت ناگهانی خونریزی به وجود بیاید.
• بی حرکتی غیرقابل توصیف رخ بدهد.
• جویدن یا بلعیدن به سختی انجام شود.
• وزن به شکل قابل توجه ای کاهش یابد.
• در گوش درد احساس شود.
• خستگی و گلو درد مزمن
• تغییر در تن صدا

چنانچه هر کدام از علائم ذکر شده را متوجه شدید سریعأ به دندانپزشک یا متخصص مراقبتهای بهداشتی مراجعه نمایید.

علائم سرطان در دهان و گلو

عواملی که سرطان دهان را به وجود می آورند عبارت هستند از:

• استعمال دخانیات:  افرادی که سیگار می کشند نسبت به سایر افراد با خطر سرطان دهان مواجه هستند؛ همچنین مصف کننده های انواع دخانیان و فرآورده های دودی نظیر: محصولات تنباکو، پنجاه برابر نسبت به کسانی که مصرف کننده نیستند در معرض سرطانهای گونه، لثه و لب هستند.
• مصرف بیش از اندازه مشروبات الکی:مشروبات الکی اگر بیش از حد مصرف شوند، سرطان دهان را تا شش برابر افزایش می دهند.
• ویروش پاپیلومای انسانی (HPV): این ویروس از طریق آمیزش جنسی و از راه تماس پوست بدن منتقل می شود.
• ژنتیک: سابقه خانوادگی در بیماری سرطان تأثیرگذار است.
• اشعه آفتاب: چنانچه افراد (به خصوص در سن جوانی) بیش از حد معمول در معرض آفتاب قرار بگیرند.

نکته: توجه نمایید فقط 25 درصد افراد که سیگار نمی کشند و مشروبات الکی مصرف نمی کنند دچار این بیماری می شوند.

راه های تشخیص سرطان دهان توسط پزشک

دندانپزشک به عنوان یک معاینه معمولی، برایتان غربالگری سرطان دهان را انجام می دهد تا متوجه شود که آیا توده یا تغییرات بافت نامنظم در گردن و سر و صورت و حفره و سایر نشانه های ذکر شده، در دهان وجود دارد یا خیر! چنانچه بعضی از نواحی، مشکوک بودند از آنها نمونه برداری صورت می گیرد. روشهای بیوپسی به صورت متنوع وجود دارد که هر کدام از روشها مطابق با تشخیص پزشک انجام می شوند.

“بیوپسی برسی” به طور معمول انتخاب پزشکان نبوده و “بیوپسی اکسترنال” را برمی گزینند تا به طور دقیق تر نتیجه بیوپسی را اعلام کند.

“بیوپسی اکسترنال” به صورت متنوع وجود دارد که از طریق آن بخشی از قسمت مد نظر دهان برداشته می شود تا ماهیت آن تعیین گردد.

همچنین از “لیزر بافت نرم” برای انجام بیوپسی استفاده می کنند.

بررسی سرطان دهان توسط پزشک

چگونگی درمان سرطان دهان در گرگان

روش درمان سرطان دهان در گرگان مانند:

• عمل جراحی برای برداشتن بافت سرطانی.
• پرتو درمانی یا شیمی درمانی (درمان دارویی) برای از بین بردن سلول سرطانی باقی مانده.

راه های جلوگیری از سرطان دهان

_نکشیدن سیگار و خودداری از مصرف دخانیات و عدم مصرف نوشیدن مشروبات الکی یا مصرف در حد اعتدال.

_داشتن رژیم غذایی متعادل و رعایت آن.

_ قرارگیری محدود در معرض آفتاب و استفاده از لوسیون ضد آفتاب (UV-A/B) برای حفاظت از پوست در صورت قرار گرفتن در نور خورشید.

روشهای معاینه خود برای پیشگیری از سرطان دهان

• بررسی دهان خود، حداقل یک بار در ماه.
• برگرداندن سر به عقلب و مشاهده و لمس سقف دهان خود.
• بررسی گونه ها و لثه ها به منظور بررسی کردن داخل دهان.
• بررسی کردن لبها و جلوی لبها با استفاده از نور روشن و آیینه.
• بیرون آوردن زبان و بررسی تمام سطوح آن.
• بررسی کف دهان و نگاه کردن به پشت گلو و احساس کردن غدد لنفاوی بزرگ در هر دو طرف گردن و زیر فک پایین خود.

«با توجه به تجربه ای که من به عنوان نویسنده مقاله دارم سوزش و درد در زبان و گلو گاهأ فقط یه عنوان یک حساسیت ظاهر می شود و هیچ دلیل علمی دیگری مطابق با آزمایشات انجام شده ندارد. فقط با رژیم غذایی مناسب مانند: نخوردن غذاهای تند، می توان آن را به حداقل رساند.» شما هم اگر در این خصوص نظریه و تجربه ای دارید می توانید برای خواننده های محترم این مقاله به اشتراک بگذارید.