بخش عظیمی از شیرینی و خوشایندی والدین، دیدن لبخند زیبا و شیرین کودک خود است. اما گاهی دندان‌های کودکان، از سفیدی طبیعی خارج شده و به زرد یا حتی سیاهی تغییر می‌کنند که این احتمال دارد به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بوده و این موضوعی نگران کننده برای والدین است. بهتر است بدانیم چه علت هایی باعث این اتفاقات می‌شود. دندان‌های کودک با داشتن لکه‌های سیاه یا زرد، می‌توانند برای والدین و کودکان خود آزار دهنده باشند و باعث استرس و نگرانی شوند. بنابراین، اگر می‌خواهید از این مسئله جلوگیری کنید، بهتر است با علل و راه‌های پیشگیری و درمان آشنا شوید. ما در این مقاله به بررسی علت سیاه شدن دندان کودکان و راه های پیشگیری و درمان این اتفاق میپردازیم.
تغییر رنگ دندان کودک به چه معنی است؟
تغییر رنگ در دندان‌های کودک ممکن است نشانه‌ای از آسیب به مینای دندان باشد. وقتی که مینای دندان آسیب می‌بیند، ابتدا سفیدی طبیعی آن از بین می‌رود و ممکن است لکه‌های سیاه یا زردی شکل بگیرد. این موضوع می‌تواند به دلیل مشکلات مختلفی از جمله مصرف داروها، غذاهای خاص، یا حتی مشکلات داخلی مانند اختلالات متابولیک و هیپوپلازی مینا رخ دهد.
علائم تغییر رنگ دندان کودکان
تشخیص و توجه به علائم سیاه شدن دندان‌های کودک می‌تواند برای والدین بسیار اهمیت داشته باشد. برخی از علائم شامل وجود لکه‌های قهوه‌ای یا سفید روی دندان‌ها می‌باشد که ممکن است نشانگر مصرف غذاها و نوشیدنی‌های تیره باشد. همچنین، لکه‌های سفید ممکن است نشانه پوسیدگی باشند، زیرا این پدیده معمولا در مراحل اول با لکه‌های سفید ظاهر می‌شود.
ضربات یا فشارهای وارد شده به دندان‌ها و لثه‌های کودک می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قرمز، آبی یا بنفش بر روی دندان شود. همچنین، عدم رعایت بهداشت دهانی و تجمع باکتری‌ها می‌تواند لکه‌های نارنجی رنگ را بر روی دندان‌ها ایجاد کند. از سوی دیگر، مصرف قطره‌های آهن، ضربه‌های شدید به دندان‌ها یا پوسیدگی می‌تواند به سیاه شدن دندان‌های کودک منجر شود.
علل سیاه شدن دندان کودکان و راه‌های پیشگیری
1. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
یکی از عوامل مهم در سیاه شدن دندان‌های کودکان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. استفاده نادرست از مسواک و نخ دندان می‌تواند منجر به تشکیل پلاک‌های دندانی شود که باعث ایجاد عفونت دندان و در نهایت، لکه‌های سیاه روی دندان می‌شود.
2. مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاص
مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌تواند به سیاه شدن دندان‌های کودکان منجر شود:
شیر و آبمیوه: مصرف شیر یا آبمیوه قبل از خواب بدون تمیز کردن دندان‌ها، می‌تواند به پوسیدگی دندان و تغییر رنگ آنها منجر شود.
نوشیدنی‌های رنگین: قهوه، چای، نوشابه و غذاهایی که می‌توانند رنگ دندان را تغییر دهند مانند سیب‌زمینی، گیلاس و توت.
مواد غذایی دارای آهن: برخی مواد غذایی دارای مقادیری مانند آهن می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند.
3. آسیب‌های دندانی
آسیب‌ها و ضربه‌های وارد شده به دندان‌ها، به ویژه دندان‌های شیری، می‌توانند علت سیاه شدن دندان کودکان باشد. اگر آسیب شدید به دندان وارد شود، معمولاً پس از چند هفته دندان سیاه می‌شود. در برخی موارد، دندان ممکن است به رنگ خاکستری یا بنفش کبود تبدیل شود. اگر دندان آسیب شدید ندیده باشد و بهبود پیدا کند، تیره نمی‌شود.
4. مصرف داروها
مصرف برخی از داروها توسط مادران در هنگام بارداری می‌تواند علت سیاه شدن دندان کودکان در آینده باشد. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین و آنتی‌هیستامین می‌توانند دندان‌های کودک را سیاه کنند. مصرف تتراسایکلین حتی در دوران بارداری نیز می‌تواند در آینده به سیاه شدن دندان‌های کودک منجر شود. همچنین، مصرف قطره‌ها و قرص‌های آهن می‌تواند لکه‌های مختلف و سیاه شدن دندان کودک را به وجود آورد.
5. بیماری‌های مختلف
دندان‌ها ممکن است به علت بیماری‌های مختلف آسیب ببینند و رنگ آنها تغییر کند. برخی از این بیماری‌ها می‌توانند مینای دندان را تحت تأثیر قرار داده و برخی دیگر به بافت‌های نرم‌تر زیر مینا آسیب برسانند. بزاق برای از بین بردن مواد غذایی در لابه لای دندان بسیار مهم است. اختلال عملکرد بزاق گاهی باعث از بین رفتن این مورد شده و به دنبال آن لکه‌های سیاه بر روی دندان ایجاد می‌شود.
بیماری‌هایی مانند لوسمی، تبخال، سرخک، دیابت، سرطان و… نیز می‌توانند به دندان‌ها آسیب برسانند و لکه‌های سیاه ایجاد کنند. همچنین، بیماری‌های ارثی نیز می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. همچنین، وجود عفونت در زنان باردار می‌تواند بر رشد مینای دندان کودک تأثیر بگذارد و در آینده به سیاهی دندان‌های کودک منجر شود.
6. اختلالات بزاق
اختلالات در عملکرد بزاق می‌توانند باعث از بین رفتن مواد غذایی در لایه لایه دندان شوند و در نتیجه لکه‌های سیاه بر روی دندان‌ها ایجاد کنند.
7. علل ژنتیکی
بعضی از اختلالات ژنتیکی می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها و سیاه شدن آنها شوند:
- دیسپلازی عاج دندان: در این مورد، دندان به طور طبیعی رشد کرده اما ساختار ریشه آن کامل نشده است که می‌تواند به آبی یا سیاهی شدن دندان منجر شود.
- دنتینوژنز: این اختلال ژنتیکی شفافیت دندان‌ها را کاهش می‌دهد و آنها را به رنگ خاکستری تبدیل می‌کند که ممکن است در دندان‌های شیری و اصلی اتفاق بیفتد.
8. مواد معدنی در آب
آب شهری معمولاً حاوی مقداری مواد معدنی بوده که ممکن است بر دندان‌های کودک تأثیرات داشته باشد. اگر میزان این مواد معدنی زیاد باشد، می‌تواند باعث آسیب دیدن دندان‌های در حال رشد کودکان شود. در برخی موارد، این مواد معدنی می‌توانند از ایجاد لایه محافظ مینا جلوگیری کرده و به دندان‌های کودک آسیب برسانند که در نتیجه دندان‌ها ممکن است سیاه شوند.
9. مصرف زیاد فلوراید
فلوراید یکی از مواد مفید برای حفاظت از دندان‌هاست که در خمیر دندان و گاهی در آب آشامیدنی وجود دارد. مصرف بالای فلوراید ممکن است علت سیاه شدن دندان کودکان به خصوص در کودکان زیر ۳ سال باشد. برای این دسته از کودکان، استفاده از خمیر دندان‌های بدون فلوراید توصیه می‌شود. همچنین، برخی از شیر خشک‌ها نیز می‌توانند حاوی مقداری فلوراید باشند که ممکن است به دندان‌های کودک آسیب برسانند.
درمان سیاه شدن دندان کودکان
1. درمان لکه‌های سطحی
اگر لکه‌های سیاه روی دندان کودک سطحی و کم باشند، می‌توانید با استفاده از داروها و مواد ضدعفونی کننده مناسب، آنها را از بین ببرید بدون اینکه نیاز به مراجعه به دندانپزشکی در گرگان باشد.
2. درمان لکه‌های شدید
در صورتی که لکه‌های سیاه شدن دندان کودک شدید باشند، حتماً باید به متخصص دندانپزشکی در گرگان مراجعه کنید. در این موارد، دندانپزشک ممکن است ابتدا لایه‌ای از مینای دندان را بردارد و سپس با استفاده از روکش‌های مناسب، دندان را روکش کند تا از آسیب دیدگی دندان جلوگیری شود.
3. درمان بر اساس علت سیاه شدن دندان
- بیماری‌هایی مانند دیسپلازی عاج دندان یا دنتینوژنز: در این صورت، درمان ممکن است شامل عمل جراحی، استفاده از روکش دندانی، یا حتی استفاده از دندان مصنوعی باشد، که بسته به نوع بیماری تعیین می‌شود.
- مصرف مواد مانند شیر: اگر سیاه شدن دندان کودک به دلیل مصرف شیر اتفاق افتاده باشد، درمان باید توسط دندانپزشک در گرگان با استفاده از داروهای مناسب یا حتی بیهوشی انجام شود.
- آسیب ناشی از ضربه: در صورتی که دندان آسیب دیده باشد و این دندان شیری باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد تا زمانی که دندان اصلی جایگزین شود. اما اگر آسیب به دندان‌های اصلی وارد شده باشد، باید توسط دندان پزشک اقدام به عصب‌کشی شود.
زمان مراجعه به دندانپزشک برای درمان سیاه شدن دندان‌های کودکان
بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشکی در گرگان، محض ظهور آسیب یا تغییر رنگ دندان‌ها، به ویژه در مراحل ابتدایی، است. علت ایجاد تغییر رنگ در دندان‌ها معمولاً تنها توسط دندانپزشک قابل تشخیص است، بنابراین پیشنهاد می‌شود که اولین گام شما مراجعه به دندانپزشکی در گرگان باشد. این کار به شما کمک می‌کند تا با دانستن علت سیاه شدن دندان کودکان بتوانید بهترین روش برای درمان آن را انتخاب کنید.
محصولات سفید کننده و رفع سیاهی دندان‌های کودک
در بازار محصولات ضدعفونی کننده و سفید کننده برای دندان‌ها، به ویژه بدون نیاز به نسخه دندانپزشک، وجود دارد. این محصولات اغلب حاوی پراکسید هستند که ممکن است علت سیاه شدن دندان کودکان باشد و به مینای دندان آسیب برسانند. بنابراین، توصیه می‌شود که برای کودکان خود هرگز بدون تجویز دندانپزشک از این محصولات استفاده نکنید. به دلیل تأثیرات نامطلوب آنها بر دندان‌های کودکان، استفاده از روش‌های سفید کردن که برای بزرگسالان طراحی شده‌اند، برای کودکان اصلاً توصیه نمی‌شود.
نکات پایانی
داشتن دندان‌های سفید و سالم برای هر فردی، به خصوص برای کودکان اهمیت دارد. به عنوان والدین، باید از دندان‌های کودکان خود به دقت مراقبت کنید تا کمترین میزان آسیب و تغییر رنگ در آنها رخ دهد. در صورت بروز هرگونه تغییر رنگ یا سیاه شدن دندان‌های کودک، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
