تحلیل رفتن لثه ها یا تخریب ساختار لثه ها، باعث آشکار شدن ریشه دندان و ایجاد شکافی بین دندان و لثه میشود. باکتری‌های مضر در این فضاهای شکاف‌دار به راحتی جمع میشوند و باعث بروز بیماری‌ها و تخریب دندان می‌گردند. در صورت عدم درمان صحیح تحلیل رفتن لثه، احتمالاً ساختارهای بافتی و استخوانی که حمایت از دندان‌ها می‌کنند، به شدت آسیب می‌بینند و ممکن است منجر به از دست دادن دندان شوند. این مقاله به بررسی مشکل تحلیل رفتن لثه، علل آن و اهمیت درمان مناسب این وضعیت می‌پردازد.
تحلیل رفتن لثه یکی از مشکلات رایج در زمینه دندانپزشکی است که میتواند در هر دوره‌ای از عمر افراد رخ دهد. این مشکل به آرامی و بدون آگاهی بسیاری از افراد توسعه پیدا می‌کند. بنابراین، بسیاری از افراد احتمالاً از این موضوع آگاه نیستند که لثه‌هایشان دارد تحلیل میشود. بررسی و درمان سریع علت‌های مختلف تحلیل رفتن لثه ضروری است تا از تشدید این مشکل جلوگیری شود
تحلیل رفتن لثه یعنی چه؟
عقب نشینی لثه، وضعیتی است که باعث کاهش بافت لثه اطراف دندان‌ها میشود، به گونه‌ای که بخشی از دندان یا ریشه آن آشکار میشود. این پدیده ممکن است باعث ایجاد شکافی بین لثه و دندان شود که میتواند به تجمع باکتری‌ها و پوسیدگی دندان منجر شود.
عدم توجه و عدم درمان عقب نشینی لثه میتواند به آسیب‌دیدگی جدی بافت و استخوان‌های نگهدارنده دندان‌ها منجر شود. این مشکل در صورت عدم درمان، حتی میتواند باعث از دست دادن دندان‌ها شود. بنابراین، مراجعه به دندانپزشک در این موارد امری بسیار حیاتی است.
برای پیشگیری از تداوم این مشکل و حفظ سلامت لثه و دندان‌ها، مهم است که به زودی به دندانپزشک مراجعه کرده و تدابیر لازم را اتخاذ کنید. تشخیص زودرس و درمان مناسب میتواند از پیشرفت عقب نشینی لثه جلوگیری کرده و به حفظ سلامت دهان کمک کند.
لثه چیست؟
لثه‌ها، بافت‌های نرم و صاف اطراف دندان‌ها هستند که نقش مهمی در حفاظت از دندان‌ها دارند. این بافت‌ها از رگ‌های خونی پررنگی برخوردار هستند که به تغذیه لثه‌ها و همچنین به جلوگیری از عفونت‌ها کمک می‌کنند.
تحلیل رفتن ناگوار لثه ها در فک پایینی دهان
علائم تحلیل رفتن لثه ها
علامت ابتدایی تحلیل رفتن لثه، احساس حساسیت در دندان‌ها و لثه می‌باشد. علایم دیگر این وضعیت عبارتند از:
- خونریزی لثه‌ها هنگام استفاده از مسواک برای تمیز کردن دندان‌ها.
- خونریزی هنگام مصرف غذاهای سفت مانند سیب و گلابی.
- افزایش ارتفاع دندان‌ها به میزانی که از حالت طبیعی خارج شوند.
- قرمز شدن یا تورم لثه‌ها.
- شل شدن یا احساس لق شدن دندان ها.
شناخت و درمان سریع این علایم ضروری است تا از تداوم و تشدید تحلیل رفتن لثه جلوگیری شود و سلامت دندان‌ها و لثه‌ها حفظ گردد.
تحیل رفتن لثه های هر دو فک
دلایل تحلیل رفتن لثه ها
علت‌های تحلیل رفتن لثه متنوع است و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
1.بیماری‌های پریودنتال:
عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها در دهان می‌توانند لثه‌ها را بیمار کرده و به بروز تحلیل رفتن لثه منجر شوند.
2.تأثیرات ژنتیکی:
تحقیقات نشان داده است که ژنتیک در حدود 30٪ افراد ممکن است آنها را به بیماری لثه حساس کند و تحلیل رفتن لثه ها را تسریع کند.
3.مسواک‌زدن نادرست و محکم:
مسواک‌زدن نامناسب و یا با فشار زیاد ممکن است به بافت محافظ دندان آسیب بزند و به تحلیل رفتن لثه منجر شود.
4.عدم مراقبت از دندان‌ها:
نقص در مراقبت از دندان‌ها، مثل نداشتن روزانه مسواک زدن، استفاده از دهانشویه ضد باکتریال، و استفاده از نخ دندان، ممکن است ریسک تحلیل رفتن لثه را افزایش دهد.
5.تغییرات هورمونی:
دوره‌های زندگی مانند بارداری، شیردهی و یائسگی باعث تغییرات هورمونی میشوند که حساسیت لثه را افزایش می‌دهد و به تحلیل رفتن لثه ها می‌انجامد.
6.استعمال توتون و تنباکو:
استعمال دخانیات باعث افزایش باکتری‌ها در دهان شده و لثه را بیمار کرده و به تحلیل رفتن لثه منجر میشود.
7.دندان‌های قروچه و ساییدن دندان‌ها:
فشار زیادی که به لثه و دندان‌ها وارد میشود، به دلیل ساییدن دندان‌ها و یا فشردن ناخودآگاه دندان‌ها، ممکن است لثه را تحلیل کند.
8.دندان‌های کج و نامرتب:
دندان‌های کج و نامرتب ممکن است باعث فشار زیاد بر لثه و استخوان فک شده و تحلیل رفتن لثه را تسریع کنند.
9.پیرسینگ لب یا زبان:
تماس مکرر پیرسینگ لب و زبان با لثه ممکن است باعث سایش و سوزش لثه شده و به تحلیل رفتن لثه ها منجر شود.
مهمترین علت تحلیل لثه ها چیست؟
مهمترین علت تحلیل رفتن لثه ها میتواند عوامل ژنتیکی باشد.
نمونه ی عقب نشینی لثه های دندان های فک پایین
انواع تحلیل لثه ها
انواع تحلیل رفتن لثه شامل موارد زیر میشود:
| نوع تحلیل لثه | توضیحات |
| ۱. ایمپلنت | عقب‌نشینی لثه پس از ایمپلنت ممکن است به دلیل شدید بودن درد یا دیده شدن بست‌های فلزی ایمپلنت اتفاق بیفتد. در صورت عقب‌نشینی و تحلیل لثه، کاشت مجدد ایمپلنت لازم است. |
| ۲. دندان روکش‌شده | تحلیل لثه اطراف دندان‌های روکش‌شده ممکن است به دلیل بیرون ماندن بخشی از ریشه دندان و یا روکش‌های نامناسب رخ دهد. شیوه‌های صحیح مسواک‌زدن و انتخاب روکش‌های مناسب به پیشگیری کمک می‌کند. |
| ۳. ارتودنسی | عقب‌نشینی لثه پس از ارتودنسی ممکن است رخ دهد، از این‌رو اهمیت دارد که این روش توسط دندانپزشک ماهر و با رعایت مراقبت‌های بعد از ارتودنسی انجام شود تا از عقب‌نشینی لثه جلوگیری شود. |
| ۴. پس‌روی لثه بعد از کشیدن دندان | پس از کشیدن دندان، لثه‌ها ممکن است عقب‌نشینی کنند که این موقعیت ممکن است مانع از انجام برخی عملیات دندانپزشکی شود. برای جلوگیری، انجام ایمپلنت قبل از تحلیل‌رفتن لثه توصیه میشود. |
| ۵. تحلیل استخوان فک | کاهش تراکم استخوان فک (پوکی یا تحلیل استخوان) منجر به عقب‌نشینی لثه و افزایش خطر عفونت دندان میشود. انجام اقدامات مناسب نظیر ایمپلنت در موارد پیچیده میتواند برای جلوگیری از این مشکلات مفید باشد. |
درمان تحلیل لثه
بسته به شدت و میزان تحلیل رفتگی لثه، درمان نیازمند ارزیابی دقیق توسط یک متخصص دندانپزشک می‌باشد. در صورت تحلیل رفتگی خفیف لثه، اقدامات درمانی شامل تمیز کردن کامل منطقه آسیب دیده توسط دندانپزشک میشود. در این فرآیند، باکتری‌های جمع شده در شکاف بین دندان و لثه از بین می‌روند.
اگر تحلیل رفتن لثه به مراحل عمیق‌تری پیش برود و باعث از دست رفتن دندان شود، احتمالاً نیاز به جراحی لثه برای درمان خواهد بود. این جراحی ممکن است شامل اصلاحات و بازسازی لثه باشد تا ساختار لثه به حالت طبیعی بازگردد و پیشرفت تحلیل رفتن لثه ها متوقف شود.
جراحی لثه به علت تحلیل رفتن آنها
چه کسانی بیشتر دچار تحلیل رفتن لثه میشوند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که تحلیل رفتگی لثه به صورت عمومی در هر دوره از عمر مشاهده میشود، اما افراد مسن به طور معمول بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. تقریبا، 88٪ از افراد بیش از 65 سال حداقل یک دندان را به دلیل تحلیل رفتگی لثه از دست داده‌اند.
افراد مصرف‌کننده تنباکو و دخانیات دیگر، در معرض خطر بیشتری از بیماری تحلیل رفتن لثه قرار دارند. اگر در خانواده شما فردی با سابقه تحلیل رفتگی لثه وجود دارد، باید به دقت بیشتری به حفاظت از سلامت لثه‌ها اهمیت دهید، زیرا ژنتیک نقش مهمی در این بیماری ایفا می‌کند. همچنین، افراد مبتلا به دیابت نیز باید آگاهی داشته باشند که این بیماری میتواند خطر تحلیل رفتن لثه ها را افزایش دهد.
دلایل تحلیل رفتن لثه ها
- عدم مراقبت صحیح از دندان ها
- مشکلات ساختاری دندان ها
- سابقه خانوادگی
- تغییرات هورمونی
- دندان قروچه
- بیماری های پریودنتال
- شیوه ی غلط مسواک زدن
- مصرف دخانیات
تصویر واضح از تحلیل رفتن لثه ها در فک بالایی
چگونه از تحلیل رفتن دندان ها جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از بروز مشکلات لثه، رعایت مراقبت کامل و منظم از دندان‌ها امری حیاتی است. هر روز دندان‌ها را با مسواک تمیز کنید و از دهانشویه و نخ دندان استفاده نمایید. حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌هایتان را کنترل کنید. از مسواک مناسب استفاده کرده و از دندانپزشک خود بخواهید که روش صحیح مسواک زدن را به شما آموزش دهد. همچنین، روش‌های دیگر پیشگیری از این بیماری شامل موارد زیر میشوند:
1.مسواک‌زدن و استفاده از نخ دندان:
حداقل دو بار در روز مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به عنوان عملی پایه برای حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از تراکم لثه می‌باشد.
2.رعایت رژیم غذایی سالم:
تغذیه مناسب با مصرف مقدار کافی از میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل، میتواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند.
3.زندگی بدون دخانیات:
جلوگیری از مصرف دخانیات، علاوه بر بهبود کلی سلامت دهان، به کاهش احتمال تحلیل لثه نیز کمک می‌کند.
4.معاینات دوره‌ای:
انجام معاینات دوره‌ای نزد دندانپزشک با تجربه، به زودتر شناختن هرگونه مشکل دهانی و اعمال درمان مناسب را امکان‌پذیر می‌سازد.
5.استفاده از مسواک نرم:
استفاده از مسواک‌های نرم به جای مسواک‌های سخت، باعث جلوگیری از آسیب به لثه میشود.
6.درمان مشکلات دندانی:
رسیدگی به مشکلات دندانی نظیر دندان‌قروچه یا دندان‌های نامرتب، به عنوان قدمی فعّال در جلوگیری از تحلیل لثه اهمیت دارد.
7.پیگیری تغییرات قابل مشاهده:
دقت به تغییرات قابل مشاهده در دهان و لثه، از جمله خونریزی، تورم، یا رنگ غیرطبیعی، میتواند نشانگر مشکلات در حال رشد باشد.
8.شیوه صحیح مسواک‌زدن:
رعایت شیوه صحیح مسواک‌زدن با حرکات آرام و پرهیز از مسواک‌زدن سریع و خشن، میتواند از آسیب به لثه جلوگیری کرده و به حفظ سلامت آن کمک کند.
تحلیل رفتن و عفونت لثه ها
روش های خانگی جلوگیری از تحلیل رفتن لثه ها
استفاده از این روش‌ها میتواند به صورت کاربردی و خانگی به بهبود وضعیت تحلیل لثه کمک کند:
| شیوه درمان | توضیحات |
| استفاده از زردچوبه | زردچوبه حاوی کورکومین با خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است. استفاده از ژل آن میتواند به کاهش تورم و پلاک لثه کمک کند. |
| استفاده از روغن نارگیل | روغن نارگیل میتواند به عنوان یک ضد باکتری و ضد التهابی مؤثر برای کنترل بیماری‌های لثه و باکتری‌های دندانی عمل کند. |
| استفاده از عسل | عسل میتواند از تجمع باکتری در لثه که یکی از عوامل اصلی در پیشروی بیماری‌های لثه است، جلوگیری کند. علاوه بر این، خواص ضد باکتریایی عسل میتواند به بهبود وضعیت لثه کمک کند. |
درمان تحلیل رفتن لثه ها
تحلیل لثه معمولاً نیاز به درمان دارد؛ زیرا لثه، مانند پوست بدن، قابلیت خودبه‌خود ترمیم یا رشد مجدد را ندارد. در مواردی که عقب‌نشینی لثه در مراحل ابتدایی باشد، می‌توان از روش‌های غیر جراحی مانند ارتودنسی، باندینگ دندان، یا دهانشویه استفاده کرد. بهترین روش‌های درمان تحلیل لثه عبارتند از:
1.دهانشویه:
استفاده از دهانشویه حاوی پراکسید هیدروژن میتواند از رشد باکتری‌هایی که موجب بیماری لثه و عقب‌نشینی آن میشود جلوگیری کند.
2.جرم‌گیری:
در صورتی که عقب‌نشینی لثه در مراحل ابتدایی باشد، از روش جرم‌گیری دندان استفاده میشود که بهبود تحلیل لثه را بدون نیاز به جراحی فراهم می‌کند.
3.بهداشت دهان و دندان:
در مواردی که علت تحلیل لثه به عدم رعایت بهداشت دهان و دندان برمی‌گردد، دندانپزشک ممکن است اقداماتی مانند استفاده از نخ دندان، استفاده از خمیردندان مناسب برای تحلیل لثه، و راه‌های صحیح مسواک زدن را توصیه کند.
با توجه به شدت و مرحله عقب‌نشینی لثه، پزشک معالج میتواند بهترین روش‌های درمانی را پیشنهاد دهد تا بهبود وضعیت لثه را فراهم کند.
درمان با آنتی‌بیوتیک و ژل دهانی
در شدت باکتری‌های ریشه دندان، دندانپزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. ژل دهانی با اسید هیالورونیک همچنین بهبود تحلیل لثه را فراهم می‌کند و درد را کاهش می‌دهد. بعد از مشاوره با دندانپزشک، داروهای مخصوص به شرایط تحلیل لثه تعیین میشوند.
